Βιοοικονομία στον Καύκασο: ευκαιρία ή κίνδυνος για το περιβάλλον;

Βιοοικονομία στον Καύκασο: ευκαιρία ή κίνδυνος για το περιβάλλον;

Η συζήτηση για τη βιοοικονομία έχει αποκτήσει δυναμική τις τελευταίες εβδομάδες και μήνες. Η διαβούλευση για την αναθεώρηση της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοοικονομία ολοκληρώνεται στις 20 Ιουνίου 2025 και οι συνεχιζόμενες προκλήσεις σε αυτό το θέμα δεν μπορούν να παραβλεφθούν. Σύμφωνα με τρέχουσα έκθεση του DNR, τονίζεται ότι η Επιτροπή της ΕΕ πρέπει να αντιμετωπίσει τις αντιφάσεις της έννοιας της βιοοικονομίας. Εξάλλου, η παγκόσμια πείνα αυξάνεται ξανά, επηρεάζοντας περισσότερους από 700 εκατομμύρια ανθρώπους. Στα παρασκήνια, υπάρχει έντονη συζήτηση για το πώς η βιοοικονομία μπορεί να εκτονώσει τις κρίσεις πείνας και να προωθήσει την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.

Ο αριθμός των πεινασμένων αυξάνεται από το 2016 και το 2024 ήταν η θερμότερη χρονιά που έχει καταγραφεί. Οι ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως η ξηρασία και η έλλειψη νερού, επηρεάζουν ιδιαίτερα τις χώρες του Παγκόσμιου Νότου, όπου η καλλιέργεια βιομάζας απειλεί συχνά την τοπική παραγωγή τροφίμων. Η βιοοικονομία θεωρείται πολλά υποσχόμενη, αλλά ενέχει επίσης κινδύνους που δεν μπορούν να αγνοηθούν, ειδικά όταν η εστίαση είναι σε οικοσυστήματα άξια προστασίας και στα δικαιώματα των μικρών παραγωγών.

The GFFA 2025 – Μια επιτυχημένη ανταλλαγή

Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα το Παγκόσμιο Φόρουμ για τα Τρόφιμα και τη Γεωργία (GFFA) 2025, συγκεντρώνοντας 63 υπουργούς γεωργίας και πολλούς διεθνείς οργανισμούς για να συζητήσουν τη βιοοικονομία. Υπό την προεδρία του ομοσπονδιακού υπουργού Cem Özdemir, συζητήθηκαν σημαντικά θέματα και τέθηκαν στόχοι. Οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να προωθήσουν τη βιώσιμη βιοοικονομία προκειμένου να ενισχυθεί η παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, η διατήρηση της βιοποικιλότητας και η προστασία του κλίματος. Η χρηματοδότηση της εταιρικής σχέσης του FAO για την Παγκόσμια Βιοοικονομία αναφέρθηκε επίσης ως υποστήριξη, υποδεικνύοντας τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας σε αυτά τα θέματα.

Τα ευρήματα της GFFA τόνισαν την ανάγκη για βιώσιμα συστήματα παραγωγής, συμπεριλαμβανομένης της αγροοικολογίας και της γεωργίας ακριβείας. Αυτό τονίστηκε ιδιαίτερα καθώς στην παρούσα κατάσταση είναι απαραίτητο να συμμετέχουν οι τοπικές κοινωνίες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Η βιοοικονομία θα μπορούσε να είναι καλή επιχείρηση για πολλούς, αλλά παρουσιάζει επίσης προκλήσεις, ιδίως όσον αφορά τη διαφοροποίηση των πηγών πρωτεΐνης και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για μειονεκτούσες ομάδες.

Η πορεία προς ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον

Μια άλλη σημαντική πτυχή είναι η σύνδεση μεταξύ της γεωργίας, της δασοκομίας και της κλιματικής ουδετερότητας. Μια μελέτη που αναπτύχθηκε σε διάστημα δύο ετών εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι τομείς μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας της ΕΕ. Αν και δεν είναι μια ολοκληρωμένη επισκόπηση, η ανάλυση στοχεύει να προωθήσει τη συζήτηση για τον μελλοντικό ρόλο της γεωργίας και της δασοκομίας σε μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ.

Οι συντάκτες της μελέτης τόνισαν ότι η γεωργία μπορεί όχι μόνο να παρέχει θρεπτικά τρόφιμα, αλλά μπορεί επίσης να συμβάλει σημαντικά στην προστασία του κλίματος και στη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, εάν η ζήτηση βιομάζας αυξηθεί ανεξέλεγκτη, η περιβαλλοντική ζημιά και οι συγκρούσεις συμφερόντων θα μπορούσαν να αυξηθούν. Επομένως, η βιοοικονομία πρέπει να σχεδιαστεί με υπευθυνότητα, ώστε να καταστεί δυνατή η μετάβαση σε βιώσιμη, δίκαιη παραγωγή τροφίμων.

Δεδομένων αυτών των πολλών πτυχών της βιοοικονομίας, είναι σαφές ότι οδεύουμε προς ένα σημείο καμπής. Τα επόμενα βήματα θα είναι κρίσιμα για την αντιμετώπιση τόσο των αναγκών όσων υποφέρουν από την πείνα όσο και των απαιτήσεων του κλίματος. Είναι καιρός για μια αλλαγή πλεύσης που δεν είναι μόνο οικονομικά βιώσιμη, αλλά και οικολογικά και κοινωνικά δίκαιη.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις εξελίξεις στη βιοοικονομία, ανατρέξτε στις αναφορές από DNR, BMEL και Agora Agrar.