Nuklearna przyszłość Europy: nowe strategie przeciwko zagrożeniu ze strony Rosji!

Nuklearna przyszłość Europy: nowe strategie przeciwko zagrożeniu ze strony Rosji!

Krajobraz europejskiej polityki bezpieczeństwa kształtują się obecnie dwa ekstrawertyczne wstrząsy. Po pierwsze, poważny atak Rosji na Ukrainę w 2022 r. drastycznie zmienił postrzeganie zagrożeń przez Europejczyków. NATO było w stanie chronić swoich członków za pomocą wiarygodnego środka odstraszania nuklearnego, zapobiegając jednocześnie scenariuszowi eskalacji militarnej. To po raz kolejny pokazuje, że broń nuklearna zapewnia ochronę także Rosji, gdyż państwa zachodnie wykluczyły bezpośrednie zaangażowanie wojskowe na Ukrainie. Jak donosi Internationalepolitik, drugi szok nastąpił w 2025 r. wraz z administracją Trumpa, która postrzegała Europę w mniejszym stopniu jako partnera, a w coraz większym stopniu jako strategicznego zakłócacza. Wiceprezydent JD Vance określił nawet Europejczyków jako przeciwników ideologicznych.

Prezydent Trump wezwał także Ukrainę do zakończenia konfliktu na warunkach Moskwy. Te zmiany w polityce zagranicznej USA zrodziły wiele pytań o przyszłość odstraszania nuklearnego w Europie. W ostatnich latach stało się również jasne, że Stany Zjednoczone muszą w większym stopniu skoncentrować się na Azji, jednocześnie radząc sobie z Rosją i Chinami jako równymi pretendentami nuklearnymi. Ta rzeczywistość wpływa na strategiczne myślenie Europy.

Przegląd odstraszania

Po zakończeniu konfliktu Wschód-Zachód arsenały nuklearne w USA i Rosji znacznie się skurczyły, ale zapas głowic nuklearnych pozostaje znaczny. Dla przypomnienia: możliwy konflikt nuklearny może mieć katastrofalne skutki, jak podkreśla bpb. Modele klimatyczne potwierdzają także obawy przed „zimą nuklearną”, która może zostać wywołana taką wymianą ciosów.

Europejska dyskusja na temat własnego środka odstraszania nuklearnego wróciła na powierzchnię. Politycy z Niemiec, Polski i krajów bałtyckich wzywają do rozważenia alternatyw dla obecnej ochrony USA. Europa stoi przed wyzwaniem zapewnienia sobie odstraszania nuklearnego, podczas gdy Stany Zjednoczone mogą zmniejszyć swoje wsparcie.

Pozyskanie niezależnego arsenału nuklearnego wiązałoby się jednak ze znacznym ryzykiem. Waszyngton i Moskwa mogłyby przeciwdziałać rozprzestrzenianiu broni nuklearnej, co mogłoby zagrozić stabilności w Europie. W celu opracowania wspólnych strategii niezbędna byłaby zatem ścisła współpraca z innymi państwami nuklearnymi, takimi jak Francja i Wielka Brytania. Na przykład Francja posiada około 300 sztuk broni nuklearnej, ale nie uczestniczy w natowskiej grupie planowania nuklearnego, podczas gdy Wielka Brytania opiera się na ścisłej współpracy z USA.

Rola kontroli zbrojeń

Obecna kontrola zbrojeń stała się jeszcze ważniejsza, w miarę jak coraz więcej krajów posiada broń nuklearną, co jeszcze bardziej zwiększa wyzwania. Krytycy teorii odstraszania argumentują, że nieużywanie broni nuklearnej od 1945 r. nie wykazuje wyraźnego związku przyczynowego ze skutecznym odstraszaniem. Wojna na Ukrainie pokazuje jednak, że zagrożenie nuklearne można również interpretować jako eskalację ryzyka, choć nie jest jasne, czy Rosja byłaby faktycznie gotowa podjąć się takiej operacji.

Jeśli chodzi o kwestie nuklearnej przyszłości Europy, dla Stanów Zjednoczonych kluczowe będzie kontynuowanie obrony w Europie przy jednoczesnym rozwijaniu konwencjonalnych zdolności wojskowych. Kompleksowy dialog nuklearny mógłby pomóc w zbadaniu możliwych najgorszych scenariuszy. Jednak największym wyzwaniem jest prawdopodobnie takie kształtowanie zmian, aby Europa nie znalazła się w „luce odstraszającej” i pozostała bezbronna wobec agresywnych działań Rosji, jak zauważył Spiegel jest cytowany wielokrotnie.