Grote operatie in Kassel: giftige gassen van oude filmrollen brengen het kasteel in gevaar!

Grote operatie in Kassel: giftige gassen van oude filmrollen brengen het kasteel in gevaar!

Op 4 juli 2025 vond bij kasteel Wilhelmshöhe in Kassel een zorgwekkend incident plaats, waardoor de hulpdiensten in actie kwamen. De reden: oude celluloidfilmrollen waar door de hoge temperaturen giftige gassen vrijkwamen. Deze ongeveer 70 jaar oude filmrollen werden opgeslagen in de museumarchieven en begonnen gevaarlijke dampen vrij te geven als gevolg van het ontbindingsproces, dat plaatsvindt bij temperaturen boven de 25 graden Celsius. Het incident werd gedetailleerd gedocumenteerd door tagesschau.de.

De brandweer mobiliseerde ongeveer 50 hulpdiensten die snel reageerden. Om het gevaar te beperken werd een deel van het kasteel geëvacueerd. De afgebroken filmrollen werden in verplaatsbare kasten geplaatst en in speciaal gekoelde containers geplaatst die op het terrein van een rederij in Baunatal werden geplaatst. hessenschau.de meldt dat de opslag van nitrofilms onder de Explosievenwet valt, wat de maatregelen nog ingewikkelder maakte.

De gezondheidseffecten en archivering

Ondanks de snelle maatregelen deden zich toch medische incidenten voor: twee medewerkers hadden lichte verlammingsverschijnselen en moesten behandeld worden. Het incident roept niet alleen vragen op over de veiligheid, maar ook over de toekomst van de getroffen filmrollen. Deze maakten deel uit van een omvangrijk beeld- en geluidsarchiefmateriaal, waarvan de inhoud momenteel onduidelijk is. Vanwege het uiterst gevaarlijke karakter van celluloidfilms kunnen ze niet worden teruggestuurd naar het archief. Het doel zou veeleer moeten zijn om de collecties te digitaliseren, aangezien de films vanwege hun ontbinding niet langer kunnen worden gearchiveerd.

Minister van Kunst en Cultuur Timon Gremmels (SPD) pleitte voor een alomvattende herziening van de bezittingen in Hessische instellingen en het overwegen van mogelijke beschermende maatregelen. Dergelijke incidenten benadrukken het belang van het controleren van de opslagomstandigheden voor gevaarlijke materialen. Soortgelijke kritische opslagomstandigheden zijn bekend in de Federale Archieven, waar nitrofilms worden opgeslagen in speciale bunkers bij temperaturen tussen de min 6 en 0 graden om ontbinding te voorkomen. Geurbestrijding kan ook dienen als monitoringsysteem voor de afbraak van films en helpt om de films elke twee jaar op gassen te controleren.

Een blik op filmarchivering in Duitsland

De kwestie rond nitrofilms laat zien hoe uitdagend archivering is in het digitale tijdperk. Experts van het Federaal Archief, zoals Michael Hollmann en Rainer Rother, benadrukken de nationale taken van het archief: verzamelen, bewaren, indexeren en presenteren. In hun digitale archiveringsaanpak werpen ze licht op de uitdagingen die gepaard gaan met de transitie van analoog naar digitaal. Deze beelddocumentatie en de verantwoordelijkheid voor het veiligstellen van het nationale filmerfgoed zijn van cruciaal belang voor toekomstige generaties. Het Bundesarchiv heeft al software ontwikkeld die specifiek verantwoordelijk is voor het archiveren van films.

Concluderend zou het incident in Kassel een wake-up call moeten zijn voor alle archieven, vooral met het oog op de klimaatveranderingen die nieuwe uitdagingen met zich meebrengen voor kunst- en schilderlocaties. Het incident laat zien dat veranderingen in de opslagomstandigheden en de herziening van inventarissen essentieel zijn om het nationale filmerfgoed te behouden en toekomstige risico's te minimaliseren.