SPD sceptisch over de terugkeer van de militaire dienstplicht: wat betekent dat voor de Bundeswehr?
Het debat over de terugkeer naar de verplichte militaire dienst in Duitsland wordt heviger nu politici voor en tegen nieuwe dienstmodellen pleiten.

SPD sceptisch over de terugkeer van de militaire dienstplicht: wat betekent dat voor de Bundeswehr?
De discussie over een terugkeer naar de verplichte militaire dienst is opnieuw erg populair in het Duitse politieke landschap. De SPD-fractie staat hier sceptisch tegenover. Falko Droßmann, de woordvoerder van het defensiebeleid van de SPD, maakt duidelijk dat het verbeteren van de infrastructuur van de Bundeswehr en aantrekkelijke carrièremodellen voor jongeren centraal moeten staan in plaats van te vertrouwen op dwang. “We moeten jonge mensen enthousiast maken voor dienstverlening”, zegt hij, waarbij hij benadrukt dat betrokkenheid moet worden aangemoedigd door middel van overreding in plaats van door verplichte maatregelen.
Daarentegen roept Jens Spahn, fractieleider van de Unie, op tot concrete voorbereidingen voor een terugkeer naar de verplichte militaire dienst. Hij ziet de noodzaak om de Duitse defensiecapaciteit veilig te stellen en benadrukt dat er tot 60.000 extra soldaten nodig zijn om het personeel van de Bundeswehr te versterken. De verplichte militaire dienst werd in 2011 wegens vredestijd opgeschort onder minister van Defensie Karl-Theodor zu Guttenberg, maar blijft wettelijk van kracht. Luidruchtig Deutschlandfunk De Bondsdag zou de militaire dienstplicht opnieuw kunnen activeren door de relevante rechtsgrondslag te wijzigen.
Personeelstekorten en politieke meningsverschillen
Het tekort aan personeel bij de Bundeswehr is inmiddels een urgent probleem geworden. Er is momenteel een tekort aan ongeveer 100.000 soldaten om de defensiecapaciteit tot 2029 in stand te houden, zoals commissaris van Defensie Eva Högl en inspecteur-generaal Carsten Breuer waarschuwen. In de coalitieonderhandelingen dringen vooral de Unie en de SPD aan op de noodzaak van militaire dienst, ook al lopen hun opvattingen over de manier waarop die moet worden georganiseerd aanzienlijk uiteen. Terwijl de Unie oproept tot een verplicht dienstjaar voor mannen en vrouwen, houdt de SPD vast aan een vrijwillig concept en wil zij de registratie van jonge mannen die geschikt zijn voor militaire dienst stimuleren om flexibelere modellen te ontwikkelen.
Daarnaast wordt besproken of alternatieve vormen van dienstverlening, zoals een ‘sociaal jaar’ voor degenen die niet lid zijn van de Bundeswehr, zinvol zouden zijn. Deze nieuwe benaderingen worden echter kritisch onder de loep genomen omdat er publieke weerstand bestaat tegen de dienstplicht. Een compromis zou de door de Groenen voorgestelde “vrijheidsdienst” kunnen zijn, die ook sociale of culturele diensten omvat, waardoor een bredere reikwijdte mogelijk wordt gemaakt die ook de samenleving ten goede komt.
Maatschappelijke relevantie en toekomstige ontwikkeling
De sociale stemming is verdeeld. Volgens enquêtes is ruim 58% van de Duitsers voorstander van een terugkeer naar de verplichte militaire dienst, terwijl 61% van de jongere generatie tussen 18 en 29 dit duidelijk afwijst. dagelijks nieuws haalt ook de Duitse Federale Jeugdraad aan, die keuzevrijheid voor jongeren eist met betrekking tot hun dienstverplichtingen. Gezien de binnenlandse politieke debatten zou dit in de toekomst een twistpunt kunnen worden.
In andere Europese landen, zoals Zweden en Letland, is de dienstplicht al opnieuw geactiveerd, wat de discussie over de dienstplicht in Duitsland verder aanwakkert. De federale regering heeft daarentegen nog geen concrete taakomschrijving of eisenplanning voor de Bundeswehr gevonden, die vooral door links wordt bekritiseerd. Christian Görke van links maakt het duidelijk: “Niemand mag gedwongen worden om gewapend te dienen”, wat de sociale discussies over militaire dienst des te heftiger maakt.
Het onderwerp militaire dienstplicht blijft spannend en uitdagend voor alle betrokkenen – jong of oud, in de politiek of in het maatschappelijk middenveld. De komende maanden zullen uitwijzen in welke richting de debatten over de oriëntatie van het Duitse veiligheidsbeleid en de militaire dienstplicht zich feitelijk zullen ontwikkelen.