Euskirchen herinnert zich Zalman Gradowski: Moedige getuige voor de toekomst!

Euskirchen herinnert zich Zalman Gradowski: Moedige getuige voor de toekomst!

Op 11 november 2025 kwamen honderden mensen bijeen in Euskirchen om de wreedheden van het nationaal-socialisme te herdenken. Op deze gedenkwaardige dag werd een herdenkingsdienst gehouden die zich in het bijzonder richtte op het lot van Zalman Gradowski, een Joodse gevangene die in het concentratiekamp Auschwitz-Birkenau woonde. Gradowski's familie, waaronder zijn vrouw, moeder en twee zussen, werd vermoord in de gaskamers. Gradowski zelf had, als onderdeel van een Sonderkommando, de gruwelijke taak om gevangenen naar de gaskamer te begeleiden en in het geheim nazi-misdaden te documenteren voordat hij dodelijk gewond raakte tijdens een kampopstand op 7 oktober 1944. Tijdens zijn verblijf in het kamp slaagde hij erin zijn aantekeningen te begraven in de hoop dat ze op een dag zouden dienen als herinnering aan een vreedzame wereld, meldt ksta.de.

Deze herdenkingsgebeurtenis vond plaats op de exacte verjaardag van de pogromnacht, een nacht gekenmerkt door geweld en de vernietiging van Joodse eigendommen. Michael Mombaur, het hoofd van de Marienschule middelbare school, hield een ontroerende toespraak waarin hij het belang van herdenken benadrukte en de aanwezigen aanmoedigde om op te komen voor democratie en tolerantie. “We moeten vechten tegen racisme en antisemitisme”, zei Mombaur, en onderstreepte de rol van jongeren in dit proces.

Betrokken studenten organiseren de herdenkingsdienst

De herdenkingsdienst werd georganiseerd door leerlingen van verschillende scholen, wat voor een ontroerende sfeer zorgde. Door middel van zang, gebeden en artistieke bijdragen herdachten zij de slachtoffers van de Holocaust. Bijzonder indrukwekkend waren de uitvoeringen, met onder meer passages uit “Margarethe's Clouds” en werken van Bach en Debussy. Burgemeester Sacha Reichelt prees de inzet en actieve deelname van de studenten aan het evenement, dat eindigde met een ceremonie bij het gedenkteken van de synagoge. Bij het monument daar werden kaarsen geplaatst om de overledene te herdenken.

Het verhaal van Zalman Gradowski wijst op de onvoorstelbare verschrikkingen die plaatsvonden tijdens de Holocaust. Uit historische gegevens blijkt dat tussen 1933 en 1945 ongeveer zes miljoen joden en andere door de nazi’s vervolgde groepen werden vermoord. Daartoe behoorden ook Sinti en Roma, maar ook politieke dissidenten, mensen met een handicap en vele anderen. Deze systematische uitroeiing was niet alleen een misdaad tegen de menselijkheid, maar ook een wrede uiting van het reeds bestaande antisemitisme en zigeunerhaat dat door de nazi’s werd gepromoot, aldus un.org.

De memoires van Gradowski, begraven als een tijdcapsule in Auschwitz, dragen de erfenis in zich van velen die hebben geleden onder het naziregime en wilden getuigen voor toekomstige generaties. Zijn geheime dagboek is niet alleen een persoonlijk verslag, maar ook een belangrijk historisch document dat informatie geeft over het leven in het kamp en de onvoorstelbare wreedheden documenteert die hij daar heeft meegemaakt, zoals wikipedia.org opmerkt. Het herdenken van zulke tragische lotgevallen blijft essentieel om ervoor te zorgen dat de geschiedenis zich niet herhaalt.