Psychologen waarschuwen: sociale media maken jongeren geestesziek!

Psychologen waarschuwen: sociale media maken jongeren geestesziek!

Sociale media zijn een integraal onderdeel geworden van het dagelijks leven van veel jongeren. Platformen als TikTok, Instagram, WhatsApp en YouTube zijn overal aanwezig en nodigen uit tot interactie. Maar zoals Dr. Claudia Neumann, senior arts op de kinder- en jeugdpsychiatrische polikliniek van het Alexius/Josef Ziekenhuis in Neuss, uitlegt dat het ongereguleerde gebruik van dit digitale aanbod ook risico's met zich meebrengt. Vooral jongeren lopen gevaar door de voortdurende prikkels en digitale uitwisseling.

Een centraal probleem is dat echte ontmoetingen steeds vaker worden vervangen door digitale contacten. Deze constante online aanwezigheid kan de hersenen voortdurend onder druk zetten. De gevolgen voor het geestelijk welzijn zijn vaak slaapstoornissen, moeite met inslapen en een gevoel van constante beschikbaarheid. Uit onderzoek blijkt dat 11% van de tieners tekenen van problematisch gedrag vertoont bij het gebruik van sociale media. Vooral meisjes van 12 tot 16 jaar worden hierdoor getroffen, omdat ze deze platforms niet alleen eerder gaan gebruiken, maar er ook meer tijd aan besteden en zichzelf meer vergelijken met geïdealiseerde lichaamsbeelden, wat kan leiden tot een vertekend beeld van zichzelf.

Mediacompetentie als sleutel

Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, raden deskundigen aan om mediavaardigheden in een vroeg stadium aan te leren. De relevantie van het ouderlijk huis gaat vaak verloren, maar vooral ouders moeten zich bewust zijn van de positieve en negatieve kanten van het gebruik van sociale media. In rustige gesprekken moeten duidelijke regels voor mediagebruik worden vastgesteld. Uit onderzoek blijkt dat negen op de tien jongeren zeggen dat ze te veel tijd op sociale netwerken doorbrengen. Een holistische reflectie door ouders op hun eigen gebruiksgedrag zou hierbij ondersteunend kunnen werken.

Psycholoog Till Kornisch benadrukt dat de gevolgen van deze problemen weliswaar geen psychische aandoeningen zijn, maar wel het risico hierop kunnen vergroten. De behoefte aan sociale interactie, die vooral uitgesproken is onder 15-jarige meisjes (44% heeft voortdurend online contact met vrienden), onderstreept de urgentie van het nemen van passende maatregelen.

Wetenschappelijke bevindingen en noodzaak voor actie

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) onderstreept in verschillende rapporten de noodzaak van mediageletterdheid en preventieve maatregelen. Dr. Hans Henri P. Kluge van de WHO waarschuwt voor de mogelijke gevolgen van problematisch gedrag in de digitale ruimte, die zich kunnen manifesteren in een lager geestelijk welzijn en een hoger middelengebruik. Een open dialoog over digitaal welzijn moet worden aangemoedigd, zowel in gezinnen als op scholen.

De handen van ouders en de samenleving zijn dus vereist! Interventies moeten aangepast zijn aan de leeftijd en gendergevoelig zijn. Samen kunnen we de digitale ruimte veiliger en gezonder maken, waardoor jongeren in staat worden gesteld weloverwogen beslissingen te nemen over hun online activiteiten.

Over het geheel genomen laat het zien dat sociale media niet alleen verbindingen creëren in onze digitale wereld, maar ook uitdagingen met zich meebrengen. Een combinatie van onderwijs, preventie en actieve uitwisseling kan helpen de komende moeilijkheden te overwinnen en het welzijn van jongeren te bevorderen. Gezien de steeds groter wordende invloed van sociale media is het belangrijker dan ooit om samen aan oplossingen te werken.