Landgoed Kükelhaus in het stadsarchief: een kijkje in vergeten schatten!
Lees meer over de presentatie van de nalatenschap van Hugo Kükelhaus in het Stadsarchief Soest ter gelegenheid van zijn 125e verjaardag.

Landgoed Kükelhaus in het stadsarchief: een kijkje in vergeten schatten!
De stad Soest viert dit jaar een bijzondere gelegenheid: de 125e verjaardag van Hugo Kükelhaus. Op 10 juli 2025 opende het stadsarchief de deuren voor een heel bijzonder evenement waarbij de artistieke en literaire erfenis van de veelzijdige kunstenaar centraal stond. In samenwerking met de Kükelhaus Society werden ongepubliceerde werken van het creatieve genie tentoongesteld en namen bezoekers mee op een reis door het indrukwekkende werk van Kükelhaus.
Het evenement vond plaats in de van airconditioning voorziene, lichtbeschermde kamers van het stadsarchief, waar een echte schat verborgen ligt: maar liefst 3.500 volumes en honderden werken van Kükelhaus zijn meer dan 25 meter lang opgeslagen in de gewelven van het instituut. Jürgen Münch, voorzitter van de Vereniging Kükelhaus, en Dirk Elbert van het stadsarchief selecteerden zorgvuldig representatieve werken uit 164 dozen en planken.
Creativiteit en diversiteit op het landgoed
De nalatenschap van Hugo Kükelhaus, geboren in 1900 en overleden in 1984, wordt beschouwd als de grootste in het stadsarchief als je alleen naar zijn eigen werken kijkt. De tentoongestelde werken besloegen een breed scala: manuscripten, dagboeken, prenten, schetsen, publicaties, correspondentie, bouwtekeningen, lezingen, radio-uitzendingen, gedichten en geluidsopnamen. Een heel bijzonder hoogtepunt was het ontwerp van een gekleurd glasraam met vogelmotieven uit 1963, dat op indrukwekkende wijze de vleugels van Kükelhaus' creativiteit liet zien.
Nadat Kükelhaus in 1954 naar Soest verhuisde, liet hij een veelzijdig oeuvre achter dat inspiratie bood voor de pedagogiek, de architectuur en het ecologisch denken. Zijn nalatenschap wordt levend gehouden door de Vereniging Kükelhaus, die sinds 1993 nauw samenwerkt met het stadsarchief. Deze vereniging heeft zichzelf tot doel gesteld het werk en de ideeën van Kükelhaus te promoten en te verspreiden en voert talloze projecten en evenementen uit om zijn ideeën te bevorderen. Het ‘Haus Kükelhaus’ fungeert als een plaats van herinnering en inspiratie waar geïnteresseerden de diversiteit van zijn werk kunnen ontdekken.
Van de kelder naar het licht
De herinnering aan deze creatieve geest komt ook terug in de inrichting van het landgoed. In 1989 werd het landgoed overgedragen aan de stad Soest, waarbij afspraken werden gemaakt met de erfgenamen en het Germaans Nationaal Museum in Neurenberg. In 1990 verscheen een uitgebreide bibliografie van alle geschriften van Kükelhaus. De nalatenschap omvat momenteel 164 archiefdozen, die zijn gedocumenteerd in een vondsthulpmiddel en waarvan de inventaris voortdurend wordt aangevuld. Maar ook hier gelden beperkingen: vanwege privacybescherming en auteursrechtwetgeving is toegang tot het volledige landgoed niet voor iedereen mogelijk.
Voor iedereen die geïnteresseerd is en zich graag dieper wil verdiepen in de wereld van Kükelhaus, is het Stadsarchief Soest te vinden op het e-mailadres stadtarchiv@soest.de de mogelijkheid om contact op te nemen. Een bezoek is zeker de moeite waard om de inspiratie en creativiteit van deze bijzondere persoon tot leven te brengen.
De volledige terugkeer van het werk van Kükelhaus van de kelder naar het licht laat zien hoe belangrijk het is om de culturele schatten uit ons verleden te behouden en toegankelijk te maken voor toekomstige generaties. Zoals Kükelhaus zelf ooit zei: “Kunst is de combinatie van gedachten en materialen.” In Soest wordt deze verbinding met toewijding beleefd.
Voor meer informatie over de tentoonstelling en de vereniging die zijn nalatenschap in stand houdt, kunt u terecht op de pagina's van Soester Anzeiger, Archiefportaal Europa En Cultuurbureau Soest.