Witvispopulatie aan het Bodenmeer: er blijft hoop, maar de situatie is kritiek!
Visserijverbod op witvis in het Bodenmeer sinds 2024: vissers melden lege netten. Ecosysteem onder druk door invasieve soorten.

Witvispopulatie aan het Bodenmeer: er blijft hoop, maar de situatie is kritiek!
Er heerst momenteel een gespannen situatie voor de vissers en de witvispopulatie in het Bodenmeer. Sinds januari 2024 geldt er een vangstverbod op witvis, dat zowel geldt voor beroepsvissers als voor recreatievissers. De Internationale Conferentie van Vertegenwoordigers voor de Bodenmeervisserij (IBKF) vaardigde dit verbod uit met als doel de ernstig gedecimeerde witvispopulatie te beschermen nadat in juni 2022 alarmsignalen verschenen. Destijds werd door 64 professionele vissers slechts 21 ton witvis gevangen, een daling van ruim 80 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Twintig jaar geleden bedroeg de vangst ruim 800 ton. Petri Heil meldt dat de oorzaken voor deze dramatische achteruitgang divers zijn, waaronder de verspreiding van stekelbaarsjes en quagga-mosselen en de toenemende druk van aalscholvers.
De huidige onderzoeken laten echter ook lichtpuntjes zien: uit een reeks onderzoeken van het Visserijonderzoekscentrum in Langenargen is een toename van de witvispopulatie en een verbetering van de voedselkwaliteit gebleken. Ondanks deze positieve trends blijft de situatie kritiek. De vissers klagen over lege netten en melden magere witvis omdat ze in het schoongemaakte Bodenmeer nauwelijks voedsel kunnen vinden. De vissers eisen herverrijking met fosfor, wat werd afgewezen door de Internationale Waterbeschermingscommissie. Schwäbische wijst erop dat de intensieve reiniging van het meer sinds de jaren zeventig voor een uitstekende drinkwaterkwaliteit heeft gezorgd, maar ook verantwoordelijk is voor een tekort aan voedselbronnen voor de vissen.
De bedreigingen voor de witvis
Naast voedselproblemen veroorzaken de invasieve soorten vissers hoofdpijn. De stekelbaars, die zich sinds 2013 in het Bodenmeer verspreidt, eet witvislarven en hun eieren. Ook de quaggamossel, voor het eerst gesignaleerd in 2016, concurreert om voedsel in het meer, wat de situatie voor de witvis verder verslechtert. Het is de bedoeling dat tijdens het huidige driejarige visverbod de hoge stekelbaarspopulatie wordt teruggedrongen, terwijl er pas volgend voorjaar kousvissen zullen worden geïntroduceerd als ze groot genoeg zijn zodat de stekelbaarsjes niet meer kunnen eten. Petri Heil meldt ook dat aanvullende soorten netten zijn toegestaan om de visserijsoorten zoals voorn, baars, snoek en meerval te diversifiëren.
Vooruitkijkend valt nog te bezien hoeveel impact het visserijverbod zal hebben op de witvispopulatie. De langetermijneffecten zullen op zijn vroegst eind 2026 zichtbaar zijn. De hoop op herstel ligt niet alleen in de bescherming van de witvis, maar ook in het controleren van de voedselbronnen en de eerder genoemde fosforproblemen. Er is een levendige discussie in visserijkringen over de vraag of het elimineren van hoge niveaus van fosfaatverwijdering in rioolwaterzuiveringsinstallaties de groeisituatie van witvis zou kunnen verbeteren. Er wordt ook herhaaldelijk opgeroepen tot beschermende maatregelen tegen aalscholvers, omdat deze een van de grootste bedreigingen voor de visbestanden vormen. Uiteindelijk blijft de situatie voor de vissers van het Bodenmeer gespannen en wordt hun roep om alternatieve maatregelen steeds luider.