Samenleving in transitie: Diocesane Raad roept op tot transformatie voor de aarde

Samenleving in transitie: Diocesane Raad roept op tot transformatie voor de aarde

Op de tweede dag van de algemene najaarsvergadering kwam de diocesane raad in Keulen bijeen om de dringend noodzakelijke sociale transformatie te bespreken. De reden voor deze controverses is de 800ste verjaardag van het Zonnelied van Franciscus van Assisi, een tekst die vandaag de dag nog steeds zeer relevant is. Hildegard Schütz, voorzitter van de diocesane raad, stelde nadrukkelijk dat de aarde niet als een bezit moet worden gezien, maar als een zuster, en benadrukte dat de schepping ons gemeenschappelijk huis is. In deze context verwees ze naar de filosofisch en spiritueel diepgaande benadering van interne transformatie als essentieel voor externe veranderingen.

Trefwoordverandering: Prof. Dr. Martin Schneider, moraaltheoloog en sociaal-ethicus, hield een indrukwekkende keynote speech over de noodzaak om aan de sociale structuur te werken. Hij benadrukte het belang van de encycliek “Laudato Si”, die een keerpunt vertegenwoordigt in de discussie over ecologisch en sociaal bewustzijn. Schneider heeft scherpe kritiek op het feit dat veel belangrijke beslissingen nog steeds worden uitgesteld. ‘Business as usual’ is niet langer duurzaam, zeker niet met het oog op de naderende omslagpunten in onze ecosystemen. Hij herinnerde eraan dat mensen het recht hebben om schoon water te eisen – een doel dat niet alleen externe maar ook interne transformatie vereist.

De weg naar een toekomst die de moeite waard is om te leven

Schneider citeerde de bekende milieuactiviste Joanna Macy, die de uitdaging ziet van het hoeden van een stervende cultuur en het creëren van een nieuwe, levensonderhoudende gemeenschap. Investeerders houden van een ‘politiek van toereikendheid’ worden gezien als noodzakelijk om levensstijlen duurzaam te veranderen en ecosystemen als gemeenschapseigendom te beschouwen. De afgevaardigden bespraken in verschillende werkgroepen hoe dergelijke veranderingen voor de meerderheid aanvaardbaar kunnen worden gemaakt, zowel in de persoonlijke omgeving als op sociaal vlak.

Deze discussies zijn bepaald niet nieuw. De encycliek Laudato Si, gepubliceerd op 24 mei 2015 door paus Franciscus, heeft de klimaatverandering in de schijnwerpers gezet en ontkenningen binnen en buiten de kerk gedelegitimeerd. De klimaatonderzoeker Ottmar Edenhofer, die een sleutelrol speelde bij de totstandkoming van de encycliek, bracht de noodzaak van een holistische kijk op de natuur, het milieu en de atmosfeer als gemeenschappelijk bezit van de mensheid onder de aandacht. Met de nieuwe paus, Leo XIV, hoopt hij op een voortzetting van deze traditie, die de samenhang en eenheid van de Kerk benadrukt en aandringt op een eerlijk gebruik van mondiale hulpbronnen.

Urgentie voor een nieuwe ethiek

Zoals herhaaldelijk wordt vermeld in de documenten van de Duitse Bisschoppenconferentie, is de verantwoordelijkheid voor de schepping als kerkelijke missie een centraal thema. De publicatie ‘Over de waarde van diversiteit – Biodiversiteit als een test van verantwoordelijkheid voor de schepping’ is een voorbeeld van de alomvattende inspanningen van de kerk om bewustzijn over deze kwesties te creëren. De afgelopen jaren is keer op keer duidelijk geworden dat niet alleen de gevestigde klassiek christelijke waarden, maar ook het wetenschappelijke perspectief belangrijk zijn voor duurzame ontwikkeling.

Of het nu gaat om klimaatbescherming, de energietransitie of het behoud van de biologische diversiteit: de debatten zijn divers en vereisen een interdisciplinaire dialoog tussen geloof en wetenschap. Zoals Edenhofer benadrukt, is een intensiever overlegproces voor sociale encyclieken cruciaal om morele en wetenschappelijke oordelen te verbeteren en uiteindelijk effectieve stappen in actie te zetten. Gezien de kritieke situatie zijn nu gezamenlijke inspanningen nodig.

Daarbij is het essentieel om rekening te houden met de lessen uit het verleden en de bevindingen vruchtbaar te maken voor een toekomstbestendige ontwikkeling. De discussie rond het ‘Lied van de Zon’ en de eerlijke gedachten van Franciscus van Assisi die daarmee samenhangen, zijn in deze context relevanter dan ooit en nodigen iedereen uit om mee te helpen aan een toekomst die de moeite waard is om geleefd te worden.

Lees meer over de uitdagende onderwerpen rond klimaat en sociale ethiek: bistum-augsburg.de, vaticaannieuws.va, dbk.de.