Het cultuurbeleid van Weimer: kunstmatige intelligentie of censuur?

Het cultuurbeleid van Weimer: kunstmatige intelligentie of censuur?

Wolfram Weimer, al ruim honderd dagen staatsminister van Cultuur, zorgt voor levendige discussies in de culturele scene. Ter gelegenheid van zijn optreden op de boekenbeurs in Frankfurt sprak hij over kunstmatige intelligentie (AI) en de impact ervan op de literatuur. Hij toverde ook een paar glimlachjes met zijn AI-versie “Weimatar” – blijkbaar een minder controversieel personage dan de minister zelf, zoals Backstage Classical meldt.

De aanvankelijke hoop op een depolitisering van het cultuurbeleid werd echter snel getemperd door de ideologische invloed van Weimer. Pijnlijk teleurgestelde verwachtingen komen uit zijn uitspraken naar voren, zoals de vergelijking tussen de AfD en links of het verbod op gender in federale autoriteiten en culturele instellingen. Critici beschuldigen hem van populistische retoriek, terwijl hij zelf bijvoorbeeld de publieke omroep omschreef als een “linkse vleugel”.

Culturele beslissingen onder druk

Weimer, een ervaren journalist en oprichter van het tijdschrift Cicero, is toegewijd aan de politieke cultuuroorlog. Hij wordt beschreven als de maker van een “feelgood-hoekje voor rechts” in de cultuurvleugel van de kanselarij. Onder zijn auspiciën lijkt cultuur te worden gezien als een politiek slagveld en minder als een ruimte voor creatieve ontwikkeling.

Om de Duitse filmindustrie te helpen heeft hij financiële steun bedongen en overweegt hij streamingaanbieders als Netflix en Amazon Prime aan te moedigen grotere investeringen in Duitsland te doen. Tegelijkertijd werkt hij aan een gedifferentieerd concept voor herdenkingsplaatsen en is hij resoluut tegen antisemitisme, hoewel hij vaak niet bereid wordt geacht een dialoog aan te gaan.

Kunstmatige intelligentie als toekomstig onderwerp

Het onderwerp kunstmatige intelligentie blijft een hot topic: de Duitse Culturele Raad heeft een position paper gepubliceerd waarin de uitdagingen en kansen van deze technologie in de kunst- en cultuursector worden behandeld. De Culturele Raad benadrukt dat AI een dynamische technologie is waarvan de regulering alleen op zinvolle wijze kan worden vormgegeven als een taak voor de samenleving als geheel. Opgemerkt wordt dat het versterken van menselijk auteurschap een focus moet zijn, aangezien veel kunstenaars AI als hulpmiddel gebruiken in hun creatieve werk.

De Culturele Raad ziet ook de noodzaak om AI te integreren in het onderwijs en het universitair onderwijs om toekomstige generaties voor te bereiden op creatief gebruik van technologie. Zaken als databescherming, auteursrechten en de toegankelijkheid van kunst en cultuur zijn van cruciaal belang. De oproep van de Culturele Raad aan de publieke sector om de digitalisering in niet-commerciële geheugeninstellingen te ondersteunen toont de wil aan om AI te gebruiken als aanjager van kansen voor cultureel erfgoed. SWR voegt toe.

Met een gedetailleerd concept en heldere standpunten wil Weimer de richting van het cultuurbeleid bepalen en daarmee de digitale achtergrond en maatschappelijke behoeften verbinden. Het tekort aan geschoolde arbeidskrachten en verschillende culturen zijn met elkaar verweven, maar niet iedereen werkt samen. Hoe de culturele scene zich uiteindelijk zal ontwikkelen valt nog te bezien; kunst staat er immers om bekend dat zij in tijden van crisis onverwachte wegen inslaat.

We kunnen alleen maar hopen dat de stem van creatieve mensen luider zal klinken in de cultuurpolitieke verwarring. De vraag blijft: kan een AI als “Weimatar” ons misschien beter door deze discussie leiden?

De uitdagingen zijn groot en de stijl van Weimer blijft controversieel. Maar één ding is duidelijk: er moet nog veel gedaan worden in het culturele debat om de creatieve vrijheid te behouden en tegelijkertijd de sociale waarden te behouden – aspecten die vooral belangrijk zijn in tijden van crisis. Kulturrat en digitalisering.