De burgemeester van Mannheim roept op tot meer medezeggenschap voor gemeenten!
Op 9 juli 2025 bespreken politici en burgers in Berlijn regionale oplossingen om de lokale participatie te versterken.

De burgemeester van Mannheim roept op tot meer medezeggenschap voor gemeenten!
Het bruist vandaag echt in Berlijn: het evenement“Werkplaats van de dapperen”heeft zijn deuren geopend. Politici, ondernemers, cluboprichters en betrokken burgers ontmoeten elkaar hier om te zoeken naar regionale oplossingen voor landelijke veranderingen. Zo’n bijeenkomst is niet alleen een etalage voor ideeën, maar ook een plek waar eisen worden gesteld. SWR-stroom meldt dat Diana Pretzell, de eerste burgemeester van Mannheim (Groenen), een duidelijk standpunt heeft ingenomen: zij roept gemeenten op om meer zeggenschap te krijgen in de Federale Raad. Een punt dat qua explosiviteit tegenwoordig nauwelijks meer te overtreffen is.
De discussie draait om de kritiek dat beslissingen over gemeenten vaak worden genomen zonder hun vertegenwoordiging in de Federale Raad. Pretzell stelt voor om meer zetels te creëren om gemeenschappen een stem te geven. “Als de gemeenten niet vertegenwoordigd zijn, hoe kan er dan rekening gehouden worden met de behoeften van de lokale bevolking?” vraagt ze retorisch, terwijl ze met de vinger wijst naar een centraal probleem van politieke participatie in Duitsland.
Belangrijke stemmen en perspectieven
De diversiteit aan deelnemers is indrukwekkend. Onder de aanwezigen bevinden zich onder meer Anna Christmann (Groenen, Baden-Württemberg),Ariane Faescher(SPD, Brandenburg) enClaudia Muller(Groenen, Mecklenburg-Voor-Pommeren). Deze diverse groep politieke activisten brengt verschillende perspectieven en benaderingen van oplossingen met zich mee - van het versterken van lokale medezeggenschap tot specifieke lokale projecten.
Enkele van de positieve voorbeelden die Pretzell aanhaalt, komen uit Mannheim. Daar heeft het stadsbestuur een aantal innovatieve manieren gevonden om burgers nauwer bij beslissingen te betrekken. De deelnemers aan de workshop willen dergelijke initiatieven graag ook in andere gemeenten opzetten. Het Federaal Agentschap voor Burgereducatie benadrukt dat historische ontwikkelingen zoals de Augsburgse Gilderevolutie van 1358 de weg vrijmaakten voor grotere medezeggenschap en burgerrechten. Dit historische perspectief maakt duidelijk dat de vraag naar meer invloed van burgers niet nieuw is, maar eerder onderdeel is van een lange traditie van politieke participatie in Duitsland.
Een blik op het verleden en de toekomst
Maar het is niet alleen het verleden dat een rol speelt. Vooruitgang op het gebied van politieke participatie werd duidelijk in de 19e eeuw met de introductie van de Pruisische stadscode in 1808. In die tijd kregen burgers meer rechten en uiteindelijk werd stemrecht voor vrouwen ingevoerd. Deze weg was lang en werd gekenmerkt door tegenslagen, zoals de tijd van het nationaal-socialisme, toen het lokale zelfbestuur ernstig werd beperkt.
De uitdagingen zijn dus niet nieuw, maar de oplossingen moeten vandaag gevonden worden. Velen roepen al sinds de jaren negentig op tot grotere burgerparticipatie, maar de opkomst bij lokale verkiezingen blijft ontnuchterend laag. We moeten de handen ineenslaan om burgers weer te mobiliseren voor lokale beslissingen en om de invloed van gemeenten te versterken.
DeWerkplaats van de dapperenis een goed onderbouwd forum waarin deze onderwerpen worden besproken. De uitwisseling van ervaringen en ideeën zou de sleutel kunnen zijn tot meer politieke participatie in Duitsland. Het doel: een grotere betrokkenheid van burgers bij de inrichting van hun gemeenschap en daarmee de samenleving als geheel. Of dit zal lukken valt nog te bezien. Eén ding is zeker: het is aan mensen om op te komen voor hun mening en deze actief mee vorm te geven.