Een keizer tussen macht en moraliteit: ontdek Marcus Aurelius in Trier!

Een keizer tussen macht en moraliteit: ontdek Marcus Aurelius in Trier!

De Romeinse oudheid heeft veel indrukwekkende persoonlijkheden voortgebracht, maar weinigen schitteren zo helder als Marcus Aurelius. De huidige tentoonstelling getiteld "Marc Aurel. Keizer. Generaal. Filosoof" in Trier is voor het eerst in Europa gewijd aan het leven en werk van deze buitengewone man. In de zalen van het Rheinisches Landesmuseum en het Simeonstift Stadsmuseum wordt het fascinerende spanningsveld tussen macht en moraliteit, dat Marcus Aurelius als geen ander belichaamde, belicht.

Marcus Aurelius leefde van 121 tot 180 na Christus en was van 161 tot aan zijn dood keizer van het Romeinse Rijk. Hij wordt beschouwd als een politiek lichtpuntje uit de oudheid en wordt vaak de ‘filosoof op de keizerlijke troon’ genoemd. Zijn ‘Zelfcontemplaties’, een persoonlijk dagboek waarin hij morele en spirituele reflecties vastlegde, werd in 1558 door humanisten herontdekt en is nog steeds van groot belang. De tentoonstelling behandelt zowel zijn bijzondere leven als zijn 19-jarige regering in een mix van wetenschap en kunst die toegankelijk is voor een breed publiek.

Een leven in dienst van de filosofie

Het is ongebruikelijk dat Marcus Aurelius niet alleen betrokken raakte bij de politiek, maar ook herhaaldelijk zijn eigen daden en de beginselen van de heerschappij in twijfel trok. Wat is een goede regel? Deze vraag wordt opgepakt in het stadsmuseum en nodigt bezoekers uit om na te denken over deugden als rechtvaardigheid, tolerantie en vrijgevigheid, die door de eeuwen heen relevant zijn gebleven.

De tentoonstelling belicht ook de periode na zijn dood, waarin zijn zoon Commodus als tiranniek wordt omschreven. Tijdens zijn bewind, dat onder meer gepaard ging met oorlog en crises – waaronder de Parthische Oorlog en de Antonijnse Plaag – liet Marcus Aurelius een sterke erfenis na die zich ook kenmerkt door zijn confrontatie met de uitdagingen van die tijd.

Filosofische impulsen voor het heden

In een tijd waarin zelfoptimalisatie erg populair is, heeft de filosofie van Marcus Aurelius niets aan relevantie verloren. Professor filosofie Jörn Müller, die in de Viehmarktthermen in Trier over de denkwijze van de keizer sprak, benadrukt: "Het geluk van je leven hangt af van de aard van je gedachten." Deze gedachten zijn meer dan alleen maar holle frases: ze moedigen de eigen verantwoordelijkheid aan en een innerlijke houding die onafhankelijk is van externe omstandigheden.

In een digitale animatie kunnen bezoekers zelfs directe vragen stellen aan Marcus Aurelius, wat een bijzonder levendige en interactieve ervaring creëert. Een indrukwekkende foto-installatie toont ook autocraten in zegevierende poses en gaat tegelijkertijd in op de uitdagingen van moderne democratieën.

De tentoonstelling loopt tot 23 november 2025 en biedt een rijk begeleidend programma dat ook filosofische leken aanspreekt. Een bezoek is niet alleen een excursie in de geschiedenis, maar ook een uitnodiging om na te denken over je eigen levensstijl en zelf filosofische deugden te ontdekken. Bezoek de tentoonstelling en laat je inspireren door de gedachten van een van de grootste denkers uit de oudheid!

Voor gedetailleerde inzichten in het leven van Marcus Aurelius en zijn filosofie raden wij onder andere de werken ‘Self-Contemplations’, Letters to Fronto aan, evenals de Historia Augusta en de geschriften van Suetonius, die allemaal een uitgebreid overzicht bieden van zijn denkwereld.

Meer informatie vindt u in de artikelen van fr.de, romischesreich.de en [swr.de].