Iran op de rand: economische crisis en oorlog dreigen het land te verdelen!

Iran op de rand: economische crisis en oorlog dreigen het land te verdelen!

De situatie in Iran is de afgelopen dagen dramatisch verslechterd. Een week geleden lanceerde Israël een militaire aanval op Iraanse faciliteiten die talloze gevolgen heeft gehad voor het land en zijn bevolking. Deze aanvallen waren zowel gericht tegen militaire installaties als tegen het controversiële nucleaire programma van Iran. In het bijzonder getroffen zijn de grote olie- en gasproductielocaties, waaronder het South Pars-gasveld en de Asaluyeh-raffinaderij, die werden gebombardeerd FAZ gemeld.

Het onmiddellijke effect van deze aanvallen was een dramatische daling van de Iraanse rial, die tijdens de eerste aanvallen met 18 procent daalde. Om de gedestabiliseerde munt te stabiliseren heeft de regering de valutahandel verboden en mogen websites niet langer prijsinformatie over dollars of cryptocurrencies weergeven. Bovendien probeert de Iraanse centrale bank mogelijke kapitaalvlucht tegen te gaan terwijl de aandelenmarkt stilstaat. Benzine wordt gerantsoeneerd bij de benzinestations van het land, wat leidt tot lange wachtrijen en het toch al gespannen economische klimaat verder onder druk zet.

Economische ellende en aanhoudende sancties

De toch al miserabele economische situatie in Iran wordt door deze gewapende conflicten nog verergerd. Voor de oorlog kampte het land met een inflatie van ruim 35 procent; Armoede en een krimpende middenklasse zijn aan de orde van de dag. Het veelvuldige tekort aan elektriciteit en water verslechtert ook de levensomstandigheden van de bevolking. De westerse sancties, die sinds 2018 onder de regering-Trump zijn geïntensiveerd, hebben de Iraanse economie zwaar onder druk gezet. Bovenal werd de olie-export, die de belangrijkste inkomstenbron van het land vertegenwoordigt, zwaar getroffen door de maatregelen, hoewel China als belangrijkste afnemer slechts in beperkte mate kan helpen.

Maar het zijn niet alleen de sancties die verantwoordelijk zijn voor deze crisis. Corruptie en wanbeheer hebben de economische structuren van het land verder verzwakt, zoals blijkt uit het schandaal rond de theehandelsmaatschappij Debsh. Ook wordt gezegd dat staatsbedrijven profiteren van de sancties, terwijl particuliere bedrijven lijden onder de gevolgen. Waarnemers zien sombere vooruitzichten voor de toekomst van het land: er wordt een diepe economische crisis verwacht, en veel sceptici vragen zich af of sancties daadwerkelijk kunnen leiden tot een heroverweging door de regering. Voorbeelden uit landen als Cuba en Venezuela laten zien dat gesanctioneerde regimes vaak niet afstand doen of van hun koers afwijken.

Politieke en sociale situatie

Ondertussen wordt de binnenlandse politieke situatie in Iran merkbaar slechter. Omid Nouripour, vicevoorzitter van de Bondsdag en politicus van de Groene Partij, waarschuwt voor een mogelijke escalatie van het conflict tussen Iran en Israël, die fatale gevolgen zou kunnen hebben voor de hele regio, inclusief Israël. Hij beschrijft de situatie als een potentiële “brand” en eist dat alle partijen maximale terughoudendheid betrachten om de spiraal van geweld te doorbreken en de burgerbevolking te beschermen. Vooral de burgerbevolking lijdt onder de gespannen situatie, met landelijke tekorten aan brandstof en basisvoorzieningen.

De onrust onder de bevolking groeit. Velen proberen Teheran te verlaten, terwijl de Iraanse leiders weinig maatregelen op het gebied van de civiele bescherming hebben genomen. Er zijn geen luchtalarmen en schuilkelders, en mensen leven in voortdurende onveiligheid, terwijl het anti-regimeklimaat verder wordt onderdrukt met arrestaties en afsluitingen van het internet.

In een internationale context riepen grote ministers van Buitenlandse Zaken, waaronder de Duitse Johann Wadephul, Iran op om zonder voorafgaande voorwaarden terug te keren naar de onderhandelingen over zijn nucleaire programma. Dit werd ook gesteund door de leiders van de G7, die duidelijk maakten dat Iran geen toegang mag hebben tot kernwapens.

De catastrofale economische en sociale situatie in Iran blijft een actueel onderwerp. Deskundigen zijn sceptisch over de vraag of buitenlandse sancties werkelijk zullen leiden tot een verandering in het politieke gedrag in Iran, of dat de druk ertoe zal leiden dat het regime zijn controle over het maatschappelijk middenveld verder zal consolideren. De vraag blijft wat er vervolgens zal gebeuren voor het land en welke gevolgen het conflict zal hebben voor de regio.