Herdenkingsdienst in Böblingen: Herinnering aan de Kristallnacht-pogrom!

Herdenkingsdienst in Böblingen: Herinnering aan de Kristallnacht-pogrom!

Op 9 november 2025 om 19.00 uur vindt in het rustige stadje Böblingen een belangrijke herdenkingsdienst voor de Kristallnacht plaats. De Paul Gerhardt-kerk, Berliner Straße 39, herdenkt de wrede gebeurtenissen van 9 tot 10 november 1938, toen synagogen in Duitsland in vlammen opgingen en de Joodse bevolking werd vervolgd. De herdenkingsdag is tegenwoordig bijzonder explosief, met alle huidige ontwikkelingen in het Midden-Oosten en het toenemende antisemitisme in Duitsland. Krzbb meldt dat pastoor Gerlinde Feine een ontroerende preek zal houden, terwijl pastoor Gerhard Steinbach samen met een team de liturgie zal organiseren.

Maar wat gebeurde er toen precies? De zogenaamde novemberpogrom, ook wel bekend als ‘Reichspogromnacht’ of ‘Reichskristallnacht’, was een gewelddadige rel tegen de Joodse bevolking in het Duitse Rijk die plaatsvond rond 9 november 1938. Joden werden niet alleen gediscrimineerd, maar ook actief aangevallen. Het Federaal Agentschap voor Burgereducatie beschrijft dat synagogen, winkels en appartementen in brand staken en werden geplunderd. De gewelddaden werden voornamelijk gepleegd door leden van de SA en de SS, met stilzwijgende goedkeuring van de burgerbevolking en de nazi-regering.

De gebeurtenissen van de pogrom

De pogrom werd veroorzaakt door de moordaanslag op de Duitse diplomaat Ernst vom Rath op 7 november 1938, die de NSDAP-leiding als voorwendsel gebruikte. Joseph Goebbels moedigde mensen in een beruchte toespraak aan tot “spontane” demonstraties tegen de Joodse bevolking. De politie kreeg instructies om alleen in te grijpen als ‘Duits leven of eigendommen’ in gevaar waren, waardoor het geweld ongestoord kon plaatsvinden. Hedendaagse getuigen maken melding van brute aanvallen en vernielingen die duurden tot de avond van 10 november.

De cijfers zijn angstaanjagend: ruim 1.400 synagogen en gebedsruimtes werden verwoest en ruim 7.500 Joodse winkels werden geplunderd. Officieel waren er 91 doden, maar huidig ​​onderzoek schat het aantal op ruim 1.500. Ongeveer 30.000 Joodse mannen werden gearresteerd en naar concentratiekampen gedeporteerd. Dit illustreert de rommelige overgang van pure discriminatie naar de systematische vervolging en moord op de Joodse bevolking.

Een herinnering die voortduurt

Bij de herdenkingsdienst zal historicus Horst Zecha ook verslag doen van het lot van de joodse familie Ullmann, waardoor persoonlijke verhalen weer zichtbaar worden in een tijd waarin veel herinneringsculturen in de vergetelheid dreigen te raken. Een bijzonder hoogtepunt zal het muzikale arrangement zijn van Junna Narahashi en studenten van de Böblingen Muziekschool, die de avond tot een emotionele ervaring zullen maken. Het is aan ons om deze verhalen te bewaren en van het verleden te leren, zodat dergelijke wreedheden zich niet herhalen.

Dodenherdenking is niet alleen een terugblik op de geschiedenis, maar ook een teken van solidariteit tegen de huidige haattendensen. Alleen door samen te herdenken kunnen we de waarden van tolerantie en menselijkheid hooghouden.