Feministische utopie: Queens op de Schiller Days in Dortmund!

Feministische utopie: Queens op de Schiller Days in Dortmund!

In het kader van de Schiller Dagen in Dortmund zorgt de productie “Queens” dit jaar voor opschudding. Regisseur Marie Senf presenteert in haar voorstelling de klassieke personages uit Schillers “Maria Stuart” in een geheel nieuw licht. In plaats van het gehoopte happy end neemt de productie het publiek mee naar een wereld die mythische en futuristische elementen combineert. Aan het begin van de voorstelling verschijnen Elizabeth I en Mary Stuart uit een extra grote baarmoedersculptuur, wat al een duidelijk statement maakt over het feministische perspectief van het werk. De patriarchale genderorde, die sterk was in het origineel van Schiller, wordt in twijfel getrokken. Zoals de Rheinpfalz meldt, is deze productie niet alleen een bewerking, maar ook een kritische herziening van de conservatieve gendertheorieën die de auteur in de 18e eeuw propageerde, en vormt daarmee een brug naar feministisch literair onderzoek.

Maar waar gaan de feministische herzieningen over? Een blik op de literatuur laat zien dat historische bewerkingen van ‘Maria Stuart’, zoals ‘Elisabeth’ van Charlotte Birch-Pfeiffer en ‘Maria Stuart in Scotland’ van Marie von Ebner-Eschenbach, het vrouwenperspectief al centraal stelden. Deze werken ontwikkelden niet alleen het potentieel van feministische overwegingen, maar voedden ook de discussie over de heiligverklaring van vrouwenliteratuur. Deze aspecten worden uitgebreid behandeld in literair onderzoek, bijvoorbeeld door Barbara Becker-Cantarino. De focus op genderrollen en het kritisch onderzoeken van mannelijke dominantiestructuren zijn centrale thema's in haar werk.

Een spiegel van genderrollen

Het feministische perspectief dat vooral duidelijk naar voren komt in “Queens” is het resultaat van jarenlange debatten over genderidentiteit en vrouwenemancipatie. In haar analyses bekritiseert Becker-Cantarino de traditioneel door mannen gedomineerde literaire wetenschap, die vrouwen en hun werken vaak heeft gedevalueerd. De controle van mannelijke schrijvers over de literaire productie van vrouwen, die zij omschrijft als 'gendercensuur', blijft een centraal punt in de discussie over gendergelijkheid in de literatuur.

De afschildering van vrouwen als geïdealiseerde of gedemoniseerde figuren in de Middeleeuwen hielp de stereotiepe genderrollen te versterken. Becker-Cantarino gebruikt een voorbeeld om te beschrijven hoe het beeld van vrouwen geleidelijk werd veranderd door sociale veranderingen in de 18e en 19e eeuw. De productie van literatuur door vrouwen leidde tot een meer gedifferentieerd beeld van vrouwen en stelde de patriarchale structuren van die tijd in vraag.

Vertrek naar nieuwe dimensies van theaterkunst

De combinatie van hedendaags theater en diepgaande literaire analyse zorgt voor een frisse wind op het festival en nodigt uit tot reflectie. De voorstelling “Queens” wordt een indrukwekkend voorbeeld van hoe producties ook gebruikt kunnen worden als platform voor maatschappelijke discussies – in de geest van Schillers tijdloze thema’s.