Feministyczna utopia: Queens na Dniach Schillera w Dortmundzie!

Feministyczna utopia: Queens na Dniach Schillera w Dortmundzie!

W ramach tegorocznych Dni Schillera w Dortmundzie spektakl „Królowe” robi furorę. Reżyserka Marie Senf w swoim spektaklu ukazuje klasyczne postacie z „Marii Stuart” Schillera w zupełnie nowym świetle. Zamiast oczekiwanego szczęśliwego zakończenia, produkcja przenosi widza w świat łączący elementy mityczne i futurystyczne. Na początku spektaklu Elżbieta I i Maria Stuart wyłaniają się z ponadwymiarowej rzeźby łona, co już jest wyraźnym sygnałem o feministycznej perspektywie dzieła. Patriarchalny porządek płci, który był silny w oryginale Schillera, zostaje zakwestionowany. Jak podaje „Rheinpfalz”, spektakl ten stanowi nie tylko adaptację, ale także krytyczną rewizję propagowanych przez autorkę w XVIII wieku konserwatywnych teorii gender, a tym samym stanowi pomost do feministycznych badań literackich.

Ale o co chodzi w feministycznych rewizjach? Spojrzenie na literaturę pokazuje, że historyczne adaptacje „Marii Stuart”, takie jak „Elisabeth” Charlotte Birch-Pfeiffer i „Maria Stuart w Szkocji” Marie von Ebner-Eschenbach, już umieściły w centrum uwagi perspektywę kobiet. Dzieła te nie tylko rozwinęły potencjał rozważań feministycznych, ale także zasiliły dyskusję na temat kanonizacji literatury kobiecej. Aspekty te są szczegółowo omawiane w badaniach literackich, na przykład przez Barbarę Becker-Cantarino. Skupienie się na rolach płciowych i krytyczne badanie struktur męskiej dominacji to główne tematy jej twórczości.

Lustro ról płciowych

Perspektywa feministyczna, szczególnie wyraźna w „Królowych”, jest efektem wieloletnich debat na temat tożsamości płciowej i emancypacji kobiet. W swoich analizach Becker-Cantarino krytykuje tradycyjnie zdominowaną przez mężczyzn literaturę, która często dewaluuje kobiety i ich dzieła. Centralnym punktem dyskusji na temat równości płci w literaturze pozostaje kontrola pisarzy-mężczyzn nad twórczością literacką kobiet, którą określa jako „cenzurę płci”.

Przedstawianie kobiet jako postaci wyidealizowanych lub demonizowanych w średniowieczu pomogło wzmocnić stereotypowe role płciowe. Becker-Cantarino na przykładzie opisuje, jak wizerunek kobiety stopniowo zmieniał się pod wpływem przemian społecznych w XVIII i XIX wieku. Tworzenie literatury przez kobiety doprowadziło do bardziej zróżnicowanego obrazu kobiet i zakwestionowało ówczesne struktury patriarchalne.

Wyjazd w nowe wymiary sztuki teatralnej

Połączenie współczesnego teatru i wnikliwej analizy literackiej wnosi do festiwalu powiew świeżości i skłania do refleksji. Spektakl „Królowe” staje się imponującym przykładem tego, jak spektakle można wykorzystać także jako platformę do dyskusji społecznych – w duchu ponadczasowych tematów Schillera.