Nieuw stemrecht in Hesse: D’Hondt Procedure veroorzaakt opwinding!

Nieuw stemrecht in Hesse: D’Hondt Procedure veroorzaakt opwinding!

De voorbereiding op de Hessiaanse lokale verkiezingen op 15 maart 2026 is in volle gang en er is veel te bespreken. Het nieuwe zitproces, de Procedure van D’Hondt, zal de basis vormen voor de toewijzing van mandaten in de gemeenschappen en districtsdagen in plaats van het Hare/Niemeyer -systeem dat tot nu toe wordt gebruikt. Deze beslissing, die op 27 maart 2025 in het staatsparlement in Wiesbaden werd genomen, heeft al verhitte debatten veroorzaakt. Terwijl de zwarte en rode coalitie van de CDU en SPD voor de hervorming stemden, verwierpen de oppositiefacties, waaronder de Greens, de AFD en de FDP, de wijziging van de wet.

De omschakeling van de D’Hondt -procedure, die sinds 1945 in Duitse stemrechten wordt gebruikt, roept een aantal vragen op. Deze divisieprocedure deelt de stemmen van de partijen met een lopende telling (1, 2, 3, ...) en verleent de zetels volgens de hoogste nummers die zijn bereikt. Critici zijn het erover eens dat deze verkiezingsmethodologie de voorkeur geeft aan grotere partijen. De constitutionele advocaat van Marburg Hans-Detlef Horn herinnert zich dat de procedure soms kan leiden tot vervormingen en de gelijkheid van stemmen in gevaar kan brengen. Daarom roept hij op tot een uitgebreid evaluatie van de bestaande bepalingen voor verkiezingswetgeving.

Het kiesrecht in transitie

De overstap van de Hare/Niemeyer-methode, die sinds 1981 in Hessen wordt gebruikt en gebaseerd is op een andere rekenmethode, naar het d'Hondt-systeem heeft tot grote discussie geleid onder het politiek geïnteresseerde publiek. Volgens de Hare-Niemeyer-methode werden de stemmen vermenigvuldigd en vervolgens gedeeld door het aantal zetels, wat in het verleden een meer proportionele vertegenwoordiging mogelijk maakte. Het d'Hondt-systeem zou er nu toe kunnen leiden dat er slechts elf groepen vertegenwoordigd zijn in de Frankfurter Römer in plaats van zestien, zoals minister van Binnenlandse Zaken Roman Poseck (CDU) meldt. Dit zou de fragmentatie van parlementen kunnen verminderen, benadrukt Poseck. Maar veel stemmen waarschuwen dat dit de invloed van kleinere partijen verder zou kunnen verminderen, wat als een bedreiging voor de democratie wordt gezien.

Het Federale Constitutionele Hof wijst er ook op dat bepalingen over stemrecht niet voor altijd onschadelijk zijn. De reacties op de hervorming zijn dan ook verdeeld: enerzijds is er de overheid, die de functionaliteit van de lokale vertegenwoordiging wil verbeteren; aan de andere kant zijn er critici die vrezen dat kleinere partijen worden benadeeld en juridische stappen overwegen. De FDP heeft al een rechtszaak aangespannen tegen de hervorming. Je angst is niet ongegrond. Er zijn in het verleden voorbeelden geweest waarin partijen slechtere resultaten behaalden dan hun aandeel in de stemmen als gevolg van het gebruik van de d'Hondt-procedure.

De vooruitzichten voor de lokale verkiezingen

Op 15 maart 2026 zal worden aangetoond of de risico's die worden geassocieerd met de Procedure van D’Hondt daadwerkelijk zullen plaatsvinden. Experts op het gebied van wetenschap en stemrechten observeren gretig de ontwikkeling, omdat de beslissing van het Hessiaanse staatsrechtbank, dat van cruciaal belang zal zijn voor de definitieve uitvoering van de hervorming, wordt gezien als een wiskundige uitdaging. Het is tenslotte belangrijk om het evenwicht tussen grotere en kleinere partijen te handhaven, terwijl tegelijkertijd de functionaliteit van parlementen moet worden gepromoot.

Over het algemeen valt het nog te bezien hoe de politieke structuren zich ontwikkelen volgens de hervorming en of de kiezers: binnen de urnen daadwerkelijk een duidelijke, betrouwbare vertegenwoordiging van hun belangen zullen vinden. De komende maanden beloven veel spanning en kan cruciaal zijn voor het politieke landschap in Hesse.