Uraniumwinning in Zweden: regering belooft veiligheid ondanks protesten!

Uraniumwinning in Zweden: regering belooft veiligheid ondanks protesten!

In een baanbrekende en controversiële stap heeft de Zweedse regering onder leiding van premier Ulf Kristersson het verbod op uraniumwinning opgeheven. Het besluit, genomen door een krappe meerderheid in de Zweedse Riksdag, markeert een afwijking van de eerdere uitfasering van kernenergie en heeft al tot een breed scala aan reacties geleid. President Kristersson en zijn centrumrechtse regering zien deze stap als een noodzaak om de grondstoffen die nodig zijn voor de energieproductie veilig te stellen en Zweden onafhankelijker te maken van de import van uranium. [Tageblatt] meldt dat de Zweedse Democraten, die een sterke belangstelling tonen voor deze kwestie, de regering steunen en tegen hernieuwbare energie zijn.

Met de nieuw geopende mogelijkheden komen ook potentiële uraniumafzettingen in beeld. In Midden-Zweden heeft het Canadese mijnbouwbedrijf District Metals uitzicht op de op een na grootste uraniumreserves ter wereld. Het grondgebied van het land bevat maar liefst 4,3 miljard ton uraniumvoorraden. Het is geen wonder dat zich al concrete geïnteresseerde partijen hebben gemeld, vooral in de regio Jämtland, waar lokale bewoners en milieuactivisten zich zorgen maken. Een handtekeningencampagne van burgers verzamelde ongeveer 28.000 stemmen om tegen de ontmanteling te strijden.

Zorgen van bewoners

De protesten in Jämtland laten zien dat de bevolking in de regio niet alleen maar wil toekijken en niets doen. De vereniging Naturskyddsföreningen Jämtland waarschuwt voor de potentieel ernstige gevolgen voor de lucht-, bodem- en waterkwaliteit. Voorzitter Ulf von Sydow bekritiseert ook dat er niet voldoende rekening is gehouden met de mening van de bewoners. Het valt nog te bezien of de stem van de bewoners gehoord zal worden in het besluitvormingsproces of dat de regering vooral economische argumenten zal blijven gebruiken.

Milieuorganisaties maken zich zorgen over het project omdat de winning van uranium als een gezondheidsrisico en schadelijk voor het milieu wordt beschouwd. Vooral bij de winning van uranium worden chemische stoffen gebruikt waarbij radongas en zware metalen vrij kunnen komen. En dit roept vragen op over hoe veilig drinkwater, vooral uit Storsjön, zal zijn. Velen vrezen dat de methode zou kunnen leiden tot gevaarlijke besmetting in de afzettingen van aluinschalie.

Politieke motivaties en vooruitzichten

De Zweedse regering pleit voor de noodzaak van internationale solidariteit, onder meer ter ondersteuning van Oekraïense kerncentrales. Minister van Economische Zaken Ebba Busch benadrukt het strategische belang van toegang tot uranium voor Zweden. In deze context zou het besef dat uraniumafzettingen over heel Zweden verspreid zijn, ook een stimulans voor internationale investeerders kunnen zijn. De vraag blijft echter of de mijnbouw in de gemeente Berg in Storsjön, waar al grote zorgen zijn geuit, vooruitgang kan boeken ondanks het gebrek aan toestemming van de bewoners.

De minister heeft aangekondigd dat zij de procedures waarvoor toestemming vereist is, zal terugdringen, waardoor een besluit over mijnbouw mogelijk zou kunnen worden gemaakt zonder toestemming van de bevolking. Een stap die niet alleen lokaal politieke golven zal veroorzaken, maar ook een blijvende impact zou kunnen hebben op de mondiale uraniummarkt. Als er nu al zo intensief wordt gesproken over de voorwaarden voor de reductie in 2026, lijkt het alsof er in de Zweedse politiek een hete aardappel op tafel ligt.

Over het geheel genomen betekent de hernieuwde toestemming voor de uraniumwinning zeker een keerpunt voor Zweden. Hoe politieke beslissingen tot stand zullen komen in combinatie met burgers en milieuproblemen blijft spannend, en de komende maanden kunnen cruciaal zijn voor het toekomstige energiebeleid van het land.