Essen viert Joodse sportlegendes: reizende tentoonstelling geopend!

Essen viert Joodse sportlegendes: reizende tentoonstelling geopend!

De reizende tentoonstelling ‘Tussen succes en vervolging – Joodse sterren in de Duitse sport tot 1933 en daarna’ wordt van 21 tot 26 juli 2025 gepresenteerd in het Grugapark Essen. De opening vond vandaag plaats in aanwezigheid van Sylvia Löhrmann, commissaris voor antisemitisme, en Andrea Milz, staatssecretaris van Sport en Vrijwilligerswerk. Deze tentoonstelling gaat op indrukwekkende wijze in op de levens van Joodse atleten die zowel succes vierden in de Duitse sport als werden onderworpen aan ernstige vervolging. Het doel is om de atleten te herdenken die werden uitgesloten vanwege hun Joodse geloof en zo een duidelijk signaal af te geven tegen antisemitisme en uitsluiting, zoals [land.nrw] meldt.

De tentoonstelling wordt gepresenteerd als onderdeel van de FISU World University Games 2025 in Essen en slaat een brug van het verleden naar het heden. De joodse sport in Duitsland heeft een lange, zij het tragische, geschiedenis; Tijdens het naziregime werden veel Joodse atleten gediscrimineerd en vervolgd. Het is des te belangrijker om hun bijdrage aan de ontwikkeling van de moderne sport in Duitsland te erkennen. Het initiatief wordt ondersteund door het Centrum voor Duitse Sportgeschiedenis. V. in samenwerking met partnerinstellingen en de DFB, de Duitse Olympische Sportfederatie en de Federale Regering voor Cultuur en Media.

De Joodse sportpioniers

De tentoonstelling presenteert talrijke biografieën van Joodse sportpioniers. Daartoe behoren grootheden als Walther Bensemann, een voetbalpionier, Lilli Henoch, tienvoudig Duits atletiekkampioen, en Julius Hirsch, een nationale voetballer. Ook Ralph Klein, de Israëlische en later Duitse nationale basketbalcoach, en Helene Mayer, een Olympisch schermkampioen, worden geëerd. Deze atleten staan ​​niet alleen bekend om hun atletische prestaties, maar ook om hun strijd tegen de discriminatie waarmee ze te maken kregen. “De tentoonstelling creëert een verbinding met het heden”, zegt [juedische-sportstars.de], wat het belang van deze onderwerpen onderstreept.

De Joodse atleten behaalden niet alleen overwinningen, maar waren ook een voorbeeld voor de Joodse identiteit in de sport. Joodse atleten als Emanuel Lasker, wereldkampioen schaken, en Nelly Neppach, Duitse tenniskampioen, hadden een grote invloed op de internationale sport. Toch bleven zij vaak achtergesteld, zoals Gretel Bergmann, die vier weken voor de Olympische Spelen van 1936 een Duits record vestigde maar niet mocht meedoen. Dergelijke verhalen illustreren de ernstige impact van antisemitisme in de Duitse sport.

Antisemitisme in de sport – toen en nu

Antisemitisme in de sport is geen nieuw fenomeen. Al in de 19e eeuw, toen veel joden actief waren in Duitse sportclubs, begonnen antisemitische tendensen invloed te krijgen. Deze ontwikkelingen leidden niet alleen tot discriminatie van joodse leden, maar ook tot de uitsluiting van veel joodse atleten van hun clubs. De Arische paragraaf, die in 1901 in Oostenrijkse gymnastiekclubs werd geïntroduceerd, is een voorbeeld van hoe systematische uitsluiting werkte. Historische antisemitische vooroordelen hebben tot op de dag van vandaag hun stempel gedrukt op de sport, zoals blijkt uit talrijke actuele incidenten. Een voorbeeld is de sportieve terugtrekking van Fethi Nourine en Mohamed Abdalrasool van de Olympische Spelen van 2021 om ontmoetingen met Israëlische atleten te vermijden. Dergelijke incidenten benadrukken de relevantie van de tentoonstelling, die niet alleen naar de historische context kijkt, maar ook de uitdagingen van het heden belicht.

De reizende tentoonstelling is een stap in de goede richting om antisemitisme en uitsluiting te bestrijden. In een verdere focus zal het ook licht werpen op de arbeidsrelaties van Joodse atleten in Duitsland en bijdragen aan het vergroten van het bewustzijn. Het succes van deze inspanningen hangt echter af van de bereidheid van sportverenigingen om dit probleem aan te pakken.

Dit is niet alleen een terugblik op vergeten successen, maar ook een oproep om discriminatie actief te bestrijden en een inclusieve sportcultuur te bevorderen.