De Maizière waarschuwt: Oost-Duitsers hebben meer gelijkheid nodig!

De Maizière waarschuwt: Oost-Duitsers hebben meer gelijkheid nodig!

Op 3 oktober 2025 werd in het stadhuis van Stuttgart de 35e verjaardag van de Duitse eenheid gevierd. De keynote speech werd gegeven door voormalig federaal minister van Binnenlandse Zaken Thomas de Maizière (CDU), die het belang van eenheid voor zijn gezin benadrukte, aangezien ook zijn familieleden getroffen werden door de verdeling in Oost en West. In zijn toespraak merkte De Maizière op dat mensen uit Oost-Duitsland intensiever met de geschiedenis van de hereniging omgaan dan hun westerse tegenhangers. Hij riep op tot meer gelijkheid in de dialoog tussen Oost- en West-Duitsers en bekritiseerde een ‘lezingenhouding’ tegenover de burgers van de nieuwe deelstaten. Dit maakt duidelijk dat de onderwerpen ‘Oost’ en ‘West’ zelfs 35 jaar na de hereniging nog steeds relevant zijn.

De voormalige minister benadrukte vooral de “Oost-Duitse veranderingsmoeheid” en de onzekerheid die veel Oost-Duitsers voelen over de democratie en staatsinstellingen. Deze onzekerheden zijn onder meer het gevolg van teleurstellingen uit het verleden. Hij herinnerde eraan dat de Duitse eenheid een “geluk in de geschiedenis” was en een gemeenschappelijk project waarvan het behoud en de verdere ontwikkeling de hoogste prioriteit moeten hebben. Hij deed ook een beroep op de noodzaak om actuele kwesties als vredeshandhaving, medische zorg en infrastructuur serieus aan te pakken, die meer aanwezig zijn dan de voortdurende verschillen tussen Oost en West.

Kijkend naar het politieke landschap

De discussie over de sociale kloof tussen Oost en West gaat gepaard met de recente deelstaatverkiezingen in Saksen, Thüringen en Brandenburg. Het politieke evenwicht is daar verschoven – een duidelijke indicatie van de veranderende politieke cultuur in Oost-Duitsland. Volgens Deutschlandfunk is het gevoel van verdeeldheid niet alleen geografisch voelbaar, maar ook sociaal. Verschillen in levensomstandigheden en kansen zijn duidelijk zichtbaar tussen verschillende sociale groepen in de bevolking, wat de kiezers in de nieuwe deelstaten steeds meer polariseert.

De AfD en Citizens for Saxony West (BSW) winnen daar steun, waarbij een derde van de kiezers uit Oost-Duitsland richting de AfD neigt, maar geen meerderheid vertegenwoordigt. Het blijkt dat veel Oost-Duitsers zich vaak vernederd en niet serieus genomen voelen, wat uiteindelijk tot politiek protest leidt. “Het onderscheid tussen Oost en West is een West-Duitse constructie”, legt Dirk Oschmann uit. Deze verklaring maakt duidelijk dat de problemen diepgeworteld zijn in de geschiedenis en dat sociale en culturele achterstanden in het Oosten vaak moeilijk te compenseren zijn.

Een verdeelde mening

De politieke cultuur in Duitsland is sinds de hereniging keer op keer besproken. Ondanks de vooruitgang in de Oost-Duitse economie blijft de kloof tussen Oost en West een prominent probleem. De afname van de tevredenheid over de democratie in Oost-Duitsland is alarmerend. Uit onderzoeken blijkt dat Oost-Duitsers, vooral de oudere generatie, een sceptischere houding hebben ten opzichte van de politiek in de Bondsrepubliek, terwijl jongere Oost-Duitsers onder de 35 jaar de levensomstandigheden merkbaar positiever beoordelen.

De sentimentele herinneringen aan de hereniging lijken te worden gevormd door verschillende politieke en sociale ervaringen. In Oost-Duitsland heeft zich een grotere afstand tot de beginselen van de parlementaire democratie ontwikkeld, en het blijft een uitdaging voor de sociale eenheid om deze kloof te overbruggen.

De ceremonie in Stuttgart herdacht ook de pijnlijke verdeeldheid van Duitsland. Burgemeester Frank Nopper (CDU) riep op tot een meer ontspannen relatie tussen Duitsers en hun land en noemde voormalig bondskanselier Helmut Kohl, ter nagedachtenis aan wie een straat of laan genoemd moet worden. Dit gebaar zou symbolisch kunnen zijn voor de noodzakelijke cohesie in de samenleving terwijl het land blijft werken aan kwesties van eenheid.

De discussie over de Duitse eenheid blijft levend en beroert de hoofden van de mensen; er moet nog veel worden gedaan om de kloof tussen de verschillende delen van Duitsland te dichten. Hoewel het podium in Stuttgart puur regionaal van aard was, weerspiegelt het de voortdurende uitdagingen in het hele land.

tagesschau.de meldde dat…, deutschlandfunk.de richt zich op de..., en bpb.de geeft een overzicht van de…