De basisscholen van Beieren nemen afscheid van cursief!

De basisscholen van Beieren nemen afscheid van cursief!

Er gebeurt veel op basisscholen in Beieren: het onderwerp ‘cursief schrijven’ staat op de rand. De onderwijsautoriteiten hebben onlangs besloten om het cursieve schrift op 43 basisscholen af ​​te schaffen en in plaats daarvan te vertrouwen op een modelproject genaamd “FlowBy”. Hierdoor kunnen kinderen hun individuele handschrift rechtstreeks vanuit gedrukt schrift ontwikkelen, zonder de omweg via traditioneel cursief schrift te hoeven maken. Dit is een reactie op nieuwe onderzoeken die aantonen dat het leren schrijven in cursief kinderen eerder vertraagt ​​dan helpt. Uit de resultaten van een onderzoek van dr. Eva Odersky van de Universiteit van Eichstätt blijkt dat kinderen die gedrukte letters gebruiken gemiddeld 22 seconden nodig hebben voor een zin van vijf woorden, terwijl kinderen die cursief gebruiken twee tot drie seconden langer nodig hebben. Odersky bekritiseert het feit dat de verbonden letters in cursieve vorm ertoe leiden dat kinderen tijdens het schrijven onzichtbare rondingen maken, wat niet alleen tijdrovender is, maar ook vaak leidt tot een onleesbaar handschrift.

Met het innovatieve project ‘FlowBy’ heeft het Beierse ministerie van Cultuur een model ontwikkeld dat kinderen aanmoedigt om te experimenteren met verschillende lettercombinaties in speciale ‘schrijfworkshops’. In deze workshops wordt het handschrift van kinderen in het tweede, derde en vierde leerjaar beoordeeld op basis van criteria als leesbaarheid en schrijfsnelheid. Het voordeel van deze aanpak: kinderen kunnen sneller werken met een gedeeltelijk aangesloten lettertype en profiteren van individuele ondersteuning die rekening houdt met hun capaciteiten. Dit zou de complexiteit van het leren lezen aanzienlijk kunnen verminderen en er zo voor kunnen zorgen dat leerlingen niet overweldigd worden.

Inzichten in het project

Waarnemingen uit andere deelstaten laten zien dat soortgelijke paden al worden bewandeld. Baden-Württemberg laat scholen bijvoorbeeld beslissen of ze willen afzien van cursief schrijven. Ook in Zwitserland zijn ze al een stap verder gegaan en hebben ze het cursieve schrift volledig afgeschaft. De Beierse Lerarenvereniging maakt zich echter zorgen omdat veel leraren cursief schrijven beschouwen als een fundamentele techniek om zelfverzekerd handschrift te leren. Deze discussie over het afschaffen van cursief schrijven heeft de afgelopen maanden steeds meer aan kracht gewonnen.

Het kerndoel van het “FlowBy”-modelproject is om van schrijfverwerving een eenfasig proces te maken. Dit betekent dat kinderen niet zoals voorheen in twee fases les krijgen - eerst in gedrukte vorm en daarna in cursieve vorm - maar al in de eerste klas met gedrukte letters kunnen beginnen en meteen hun eigen handschrift kunnen ontwikkelen. Dr. Odersky ontdekte dit in haar proefschrift, waarin ze schrijfvoorbeelden analyseerde van ruim 330 kinderen aan het einde van de vierde klas. Hun resultaten laten zien dat vloeiend schrijven niet noodzakelijkerwijs verband houdt met het type schrift dat wordt gebruikt, maar dat gedrukt schrijven ook vloeiend kan zijn. De beslissingen van leraren over wanneer kinderen kunnen overstappen op cursief spelen een cruciale rol in dit proces.

Gedeelde toekomst in de verwerving van het schrijven?

Het project wordt wetenschappelijk ondersteund en geëvalueerd tot en met het vierde leerjaar. Afhankelijk van de resultaten van deze onderzoeken zou het Ministerie van Cultuur in het schooljaar 2026/27 een fundamentele beslissing kunnen nemen over de invoering van eenfasig schrijfonderwijs en mogelijk het afschaffen van de vereiste om cursief schrift te gebruiken. De Beierse Lerarenvereniging waarschuwt echter voor te snelle beslissingen en benadrukt het belang van individuele beslissingen voor elk kind. Volgens Angelika Speck-Hamdan van de Ludwig Maximilian Universiteit van München kan het nu echter hoogstens tien jaar duren voordat er een uniforme regeling voor de verwerving van schrift wordt ingevoerd.

De discussie over de toekomst van cursief schrijven in Beieren blijft spannend en laat zien dat het onderwijslandschap in beweging is. Of dit zal leiden tot een fundamentele verandering in de verwerving van het schrift valt nog te bezien. Zeker is dat er in andere landen al verschillende benaderingen bestaan ​​om de schrijfverwerving te optimaliseren, en dat Beieren binnenkort zou kunnen volgen. Een stap die niet alleen leraren, maar ook ouders en vooral kinderen zal raken.