Wiesbaden plant een nieuwe wijk: onteigeningen en spoorverbindingen lopen gevaar!
Op 8 oktober 2025 keurden gemeenteraadsleden de ontwikkelingsmaatregel van Ostfeld in Wiesbaden goed, ondanks aanzienlijke uitdagingen.

Wiesbaden plant een nieuwe wijk: onteigeningen en spoorverbindingen lopen gevaar!
Er is momenteel veel te doen in Wiesbaden, omdat de gemeenteraad heeft besloten tot de ‘stedelijke ontwikkelingsmaatregel van Ostfeld’. Het doel is om een nieuwe wijk te creëren, maar de weg ernaartoe is geplaveid met een aantal hindernissen. Zoals de FAZ Volgens berichten zijn de voorbereidingen voor dit grote bouwproject al behoorlijk gevorderd. Vorig jaar is besloten tot een ideeënprijsvraag voor stads- en landschapsplanning en de kaderplanning bevindt zich in de openbare aanbesteding. Het gunningsproces zal ongeveer zes maanden duren.
De planners zijn echter optimistisch: de volledige planning zal naar verwachting twee jaar in beslag nemen, maar de eerste ontwikkelingswerkzaamheden worden niet vóór 2030 verwacht. Een centraal knelpunt ligt in de verwerving van de benodigde grond – de grondeigenaren moeten verkopen of ruilen, en er zijn onteigeningen te verwachten. Een onteigeningsproces voor maximaal 14% van het BKA-campusgebied zou in het spel kunnen komen, terwijl de onderhandelingen over ruim tien hectare gebied voor de nieuwe wijk worden voortgezet.
Juridische aspecten van de ontwikkelingsmaatregel
Wat zijn stedelijke ontwikkelingsmaatregelen precies? Ze vormen een centraal instrument van het Duitse stadsontwikkelingsrecht, dat is verankerd in de artikelen 165 tot en met 171a van het bouwbesluit. Het doel van deze maatregelen is het duurzaam ontwikkelen van gebieden die grote behoefte hebben aan reorganisatie, waarbij ook de deelname van de getroffen vastgoedeigenaren en het grote publiek betrokken is. Deze toelichtingen zijn bijvoorbeeld te vinden op juridisch.
Voor gemeenten is het echter een uitdaging om de noodzaak van steden en de bijbehorende kansen aan te tonen. De maatregel moet van algemeen belang zijn en het gebied moet bijzondere ontwikkelingsbehoeften hebben. Projecten als Ostfeld bieden de mogelijkheid om de stadsplanning te verbeteren en nieuwe woon- en werkruimtes te creëren.
Financiering en infrastructuur
Een ander agendapunt is de spoorverbinding met de nieuwe wijk. Voor de geplande wijk van 67,5 hectare en zo’n 10.000 toekomstige bewoners is er tot nu toe geen subsidiabele aansluiting op het spoornet. Uit een evaluatieve blik op het project blijkt dat, hoewel de stad alternatieve busverbindingen onderzoekt, de regionale vergadering duidelijk de noodzaak van een spoorverbinding benadrukt.
Een voorlopige planning bepaalt dat een juridisch bindend ontwikkelingsplan voor de BKA gereed zal zijn in het tweede kwartaal van 2028. Er moet nog een overeenkomst worden gesloten met de infrastructuurdochter van de spoorweg over een halte “Erbenheim/Campus BKA”, die cruciaal is voor de toekomstige ontwikkeling van transportverbindingen. Als blijkt dat een cyclus van 15 minuten mogelijk is voor de campus, kan dit de leefomgeving enorm verbeteren.
Uit het nieuwe kosten- en financieringsoverzicht blijkt verder dat de raming voor de uitgaven tot 2040 840,3 miljoen euro bedraagt, terwijl de inkomsten worden geschat op 630,6 miljoen euro. Een tekort van bijna 210 miljoen euro is inmiddels opgelopen. Om deze uitdaging het hoofd te bieden zijn reserves nodig. Zo wordt erop gewezen dat het uitgeven van slechts 1% van de woningbouwoppervlakte via erfpachtrecht de stad al 5 miljoen euro zou kosten.
De gemeente heeft het recht van eerste weigering op de ontwikkelingsobjecten, maar heeft ook een verantwoordelijkheid jegens de huidige eigenaren. Voor hen betekent de gehele ontwikkeling deels beperkte gebruiksmogelijkheden en de mogelijke onteigening van gronden. De stad moet ervoor zorgen dat de maatregelen ook daadwerkelijk het “welzijn van de burger” dienen. De geplande ontwikkelingen zijn niet alleen bedoeld om de woonruimte uit te breiden, maar ook om de behoefte aan kinderdagverblijven, speeltuinen en schoolgebouwen onder de lokale bevolking veilig te stellen, want ruim 10.000 inwoners brengen ook extra uitdagingen met zich mee.
Over het geheel genomen valt nog te bezien hoe het Ostfeld-project zich zal ontwikkelen. De uitdagingen zijn divers, maar de ideeën voor het creëren van een levendige en toekomstgerichte wijk zijn tastbaar. Want één ding is zeker: de koers is uitgezet voor de stedelijke ontwikkelingstoekomst in Wiesbaden en de volgende stappen zullen de komende jaren van groot belang zijn.