Bergingsschandaal: U-boot U16 valt uit elkaar – experts woedend!

Bergingsschandaal: U-boot U16 valt uit elkaar – experts woedend!

Uit de diepten van het water is een stukje geschiedenis tevoorschijn gekomen: de onderzeeër U16, die in 1919 voor de kust van Scharhörn zonk. Deze berging, die in september 2025 plaatsvond door de Waterwegen en Scheepvaart Autoriteit (WSA), zorgde echter op verschillende niveaus voor veel opwinding. Het wrak brak tijdens de berging, wat leidde tot scherpe kritiek van de archeologische gemeenschap.

Een persconferentie in Cuxhaven gaf inzicht in de geplande tentoonstellingen van de geredde delen van de onderzeeër. Ongeveer een kwart van het wrak zal in diverse musea te zien zijn. De geplande locaties zijn onder meer:

• Der mittlere Rumpfteil mit Turm im Fahrzeug- und Technikmuseum Benneckenstein in Sachsen-Anhalt.
• Die Bewaffnung im Militärhistorischen Museum der Bundeswehr in Dresden.
• Ein großes Segment aus der Oberseite des Achterschiffs im „Aeronauticum“ in Nordholz.
• Ankerkette und Kleinteile im Cuxhavener Wrack- und Fischereimuseum „Windstärke 10“.
• Einige kleinere Teile werden im Deutschen Marinemuseum Wilhelmshaven, im Internationalen Maritimen Museum Hamburg und im Hamburger Museum für Archäologie ausgestellt.

Geschil over herstelmethoden

De bergingsoperatie was niet alleen technisch veeleisend, maar ook juridisch twijfelachtig: de WSA voerde de werkzaamheden uit zonder de nodige goedkeuring te verkrijgen van het Federaal Vastgoedagentschap (BIMA). Er zijn zorgen onder deskundigen dat archeologische ondersteuning essentieel zou zijn geweest tijdens het herstel. Deskundigen vrezen dat de abrupt gestopte toestand van het wrak tot oxidatie en verval heeft geleid.

“Door het gebrek aan een goede planning vragen we ons af wat er met de toekomst van zo’n historisch object zal gebeuren”, aldus bezorgde archeologen. Omdat de berging uiteindelijk ontoereikend wordt geacht, blijft het onzeker of de rest van het wrak daadwerkelijk ter beschikking zal worden gesteld voor onderzoeksdoeleinden of simpelweg zal worden gesloopt. Volledige conservering en dus een uitgebreide tentoonstelling zijn vanwege de kosten voor de deskundigen nogal onrealistisch.

Achtergrondinformatie over de onderzeeër U16

De onderzeeër U16 werd oorspronkelijk gebouwd in 1911 en maakte deel uit van de keizerlijke marine. Volgens wettelijke voorschriften behoren dergelijke wrakken tot de Bondsrepubliek Duitsland, die de eigendomsstructuur duidelijk regelt. De botsing van deze historische overblijfselen met moderne uitdagingen vormt een interessante maar delicate oefening.

De discussie over dit herstel zal nog wel even voortduren, omdat het onderwerp niet alleen factoren van monumentenbehoud raakt, maar ook emotionele aspecten van herdenkingswerk. Het valt nog te bezien hoe de situatie rondom de U16 zich zal ontwikkelen en of het mogelijk zal zijn dit historische object beter juridisch en professioneel te beschermen.

Voor meer informatie over de hersteloperatie en de reactie daarop kunt u terecht bij de reportages op NDR En Spiegel.