Traumatische deportatie van kinderen: laatste ronde tafel in St. Peter-Ording

Traumatische deportatie van kinderen: laatste ronde tafel in St. Peter-Ording

De Ronde Tafel over het Sturen van Kinderen in St. Peter-Ording kwam voor het laatst bijeen op 18 juli 2025. Dit was een belangrijke stap in de richting van het verwerken van een donker hoofdstuk in de Duitse naoorlogse geschiedenis. Uit gesprekken en rapporten van de getroffenen is gebleken hoe pijnlijk de ervaringen waren die veel van deze zogenaamde deportatiekinderen tussen 1945 en 1990 hebben geleden. Gedurende deze periode zijn naar schatting tussen de 6 en 8 miljoen kinderen naar de westkust gestuurd voor medische behandeling, waaronder ongeveer 325.000 kinderen en jongeren alleen al in St. Peter-Ording, die in ongeveer 50 huizen waren ondergebracht. Zoals NDR meldt, werd de ronde tafel op verzoek van de getroffenen georganiseerd om hun pijnlijke verhalen te horen en te documenteren.

Het project, dat werd uitgevoerd door de Christian Albrechts Universiteit in Kiel onder leiding van prof. Peter Graeff en dr. Helge-Fabien Hertz, werd gecoördineerd en onderzoekt de ervaringen van deze kinderen in detail. Een eerste analyse was gebaseerd op meer dan 1.000 pagina's historisch materiaal en 450 datasets, evenals interviews met de betrokkenen. Er waren gruwelijke berichten over psychologisch geweld, zoals verbaal geweld en isolatie. Zo beschrijft Christa Schneider, een voormalig kind dat werd gedeporteerd, haar verhaal van het lijden in het kinderziekenhuis “Schloss am Meer”. Ze kreeg laxeermiddelen en werd gedwongen braaksel te eten, wat haar terugkeer naar huis een traumatische ervaring maakte omdat haar ouders haar niet geloofden. Volgens Deutschlandfunk werden deze behandelingen vaak aangeboden als curatieve maatregelen voor luchtwegaandoeningen, gefinancierd door gezondheids- en pensioenfondsen.

Ervaringen en verwerking

De keten van dwang en misbruik in de huizen is alarmerend. Ondanks het moeilijke proces is het voor de getroffenen belangrijk dat er niet alleen compensatie wordt geëist, maar vooral educatie en verantwoordelijkheid. De Vereniging voor de Verwerking en Onderzoek van de Deportatie van Kinderen (AEKV) roept op tot een alomvattende analyse van de gebeurtenissen en samenwerking met de getroffenen. Uit het onderzoek bleek dat veel kinderen gedwongen werden tot een strikte rustplicht, die zij als marteling ervoeren, terwijl het contact met hun ouders werd onderbroken om heimwee te voorkomen.

Hoewel er enige vooruitgang is geboekt, zoals een haalbaarheidsstudie van de Duitse Pensioenverzekeraar naar systematische verwerking, kampen veel getroffenen nog steeds met de psychologische gevolgen en het gevoel dat hun verhalen niet voldoende worden gewaardeerd. De Diakonie Niedersachsen heeft zich al verontschuldigd voor haar vergissingen, maar veel van de thuisaanbieders hebben nog geen officiële verklaringen afgelegd. Het valt nog te hopen dat de geplande tentoonstelling over de deportaties van kinderen in St. Peter-Ording, die bedoeld is om de aandacht te vestigen op de diversiteit aan ervaringen, een stap in de goede richting is.

Om dit probleem aan te pakken, is geduld nodig en een goede vaardigheid om de getroffenen in het middelpunt van de aandacht te plaatsen. Het trauma van de deportatie van kinderen is een zware last die we niet lang kunnen negeren.