Terugkoop van de Beierse waterkrachtcentrales: Probst vecht voor de Isar!

Terugkoop van de Beierse waterkrachtcentrales: Probst vecht voor de Isar!

In Beieren staat de discussie over het terugkopen van waterkrachtcentrales bovenaan de politieke agenda. Ook Karl Probst, die sinds 2014 leiding geeft aan de vereniging ‘Save the Isar Now’, maakt zich hier zorgen over. De afgelopen maanden heeft hij niet alleen een excursie naar het Bächental gemaakt, maar ook vertegenwoordigers van Tiroler Wasserkraft AG (Tiwag) ontmoet om te praten over de zijrivier van de Dürrach aan de Isar. Met name de elektriciteitscentrale Walchensee, die dit jaar haar 100-jarig jubileum viert, wordt het middelpunt van deze debatten. Deze historische elektriciteitscentrale, die water uit de Walchensee gebruikt om de Kochelsee in te stromen, is nu onderdeel van het energiebedrijf Uniper.

Premier Markus Söder (CSU) kondigde in juni 2024 aan dat alle Beierse waterkrachtcentrales zouden worden teruggekocht van Uniper. Probst bekritiseert het feit dat de Beierse deelstaatregering de waterkrachtcentrales ‘verkocht’ tijdens de privatiseringseuforie van de jaren negentig. Vaak blijft onduidelijk hoe de terugkopen daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd, omdat bij de Walchensee-energiecentrale de contractueel vastgelegde reversion-rechten ontbreken. Dit betekent dat de Vrijstaat de mogelijkheid heeft verloren om de energiecentrale terug te nemen nadat de concessie afloopt.

Terugnamerechten en terugkoopdebat

Ruim 80 waterkrachtcentrales van Uniper zouden tussen 2030 en 2074 met reversionary rights kunnen worden teruggegeven. Dit zorgt voor veel brandstof in de politieke discussie. Probst heeft er al voor gepleit dat de Vrijstaat rechtstreeks met de federale overheid onderhandelt, zodat de waterkrachtcentrales kunnen worden teruggekocht. Er is een petitie met 5.000 handtekeningen ingediend bij het Beierse deelstaatparlement, maar deze is nog niet doorgestuurd naar het deelstaatparlement.

De complexiteit van de kwestie wordt ook duidelijk gemaakt door Thomas Holz, CSU-lid van het staatsparlement, die benadrukt dat er een onderscheid moet worden gemaakt tussen federale participatie en repatriëringsrechten. Volgens de Beierse deelstaatregering zal het federale ministerie van Financiën zich niet bemoeien met de operationele activiteiten van Uniper. Uniper zelf, dat voor 99 procent eigendom is van de federale overheid, heeft duidelijk gemaakt dat het zich niet wil distantiëren van waterkracht om aan de eisen van de EU te voldoen. Door deze eisen kan het problematisch zijn als de fallback pas in 2060 in werking treedt, omdat dit ook impact kan hebben op het overstromingsbeheer.

Duurzame energie en waterkracht

Het belang van waterkracht als duurzame energiebron wordt in deze context steeds duidelijker. Volgens een rapport zou waterkracht jaarlijks zo’n 15 miljoen ton CO2 kunnen besparen, en daarmee bijdragen aan een stabiele regionale elektriciteitsvoorziening. Er zijn in Duitsland ongeveer 7.300 waterkrachtcentrales met een geïnstalleerd vermogen van ongeveer 5.600 megawatt (MW) - het televisielandschap laat zien dat waterkracht erg populair is. 94 procent van deze systemen zijn kleine waterkrachtcentrales, die een beslissende bijdrage leveren aan de elektriciteitsproductie, terwijl het merendeel van 17,5 terawattuur per jaar wordt opgewekt door grotere systemen.

In veel Europese landen zijn de waterkrachtcentrales in staatshanden, wat een heel andere manier is om met deze waardevolle hulpbron om te gaan dan in Duitsland. De Beierse deelstaatregering moet nu actie ondernemen om waterkracht toekomstbestendig te maken. Probst vergelijkt de relatie tussen de federale overheid en Uniper met die van een huiseigenaar en een vastgoedbeheerder. Het is hier duidelijk dat het de hoogste tijd is om verder te gaan met de discussies, zodat waterkracht niet alleen op papier, maar ook in de praktijk weer in Beieren wordt gebracht. Politici hopen dat het terugkopen van de waterkrachtcentrales niet alleen ecologische, maar ook economische voordelen kan opleveren die belangrijk zijn voor de hele regio.

Ten slotte blijft de vraag: hoe ver zal de Beierse Vrijstaat gaan om zijn waterkrachtcentrales daadwerkelijk terug te krijgen? De bevolking wacht met spanning op de volgende stappen.

Voor meer informatie over de terugkoopplannen en de rol van waterkracht in Beieren, bekijk de rapporten van Zuid-Duitsers, BR En Waterkracht Duitsland.