VS in autoritarisme: Daase waarschuwt voor gevaar voor de NAVO!
Op 24 juni 2025 geeft conflictonderzoeker Christopher Daase commentaar op de rol van de VS en de NAVO in de huidige militaire spanningen.

VS in autoritarisme: Daase waarschuwt voor gevaar voor de NAVO!
Te midden van hoge internationale spanningen en komende NAVO-bijeenkomsten dringt conflictonderzoeker Christopher Daase uit Frankfurt aan op een nadere blik op de internationale juridische implicaties van de recente Amerikaanse militaire aanvallen op Iran. Volgens Daase kunnen deze aanvallen niet alleen worden geïnterpreteerd als een gewelddadige escalatie, maar ook als een “extra last” voor de NAVO. De wetenschapper zegt dat Europa zich serieus moet afvragen in hoeverre de VS daadwerkelijk de Europese belangen vertegenwoordigen, vooral onder de regering-Trump, die hij omschrijft als autoritair. Daase waarschuwt dringend voor de langetermijngevolgen van preventieve oorlogen en ziet een groeiende kloof tussen de waarden van Amerikanen en Europeanen.
Zoals Tagesschau.de meldt, waren de Amerikaanse aanvallen expliciet gericht op Iraanse nucleaire installaties. De Amerikaanse president Trump en minister van Defensie Pete Hegseth noemden de operaties “zeer succesvol” en een “overweldigend succes”. Er is echter duidelijke kritiek van experts op het gebied van internationaal recht: de aanvallen kunnen nauwelijks worden gerechtvaardigd onder het internationaal recht, aangezien het VN-Handvest militaire aanvallen verbiedt zonder onmiddellijke dreiging. Jochen von Bernstorff, een gerenommeerd expert op het gebied van internationaal recht, omschreef de Amerikaanse aanvallen als “duidelijk onwettig”. Het is ook interessant dat de meerderheid van de internationale advocaten het recht van Israël op zelfverdediging tegen Iran niet ziet, ook al gebruiken de Amerikanen dit argument vaak.
NAVO en internationaal recht in focus
Het debat over de NAVO is niet nieuw. Historisch gezien hebben de lidstaten herhaaldelijk te maken gehad met de kwestie van militaire interventies en hun rechtsgrondslag. bpb.de beschrijft de uitdagingen die voor de NAVO zijn ontstaan sinds het einde van de Koude Oorlog. Gedurende deze tijd zijn de randvoorwaarden fundamenteel veranderd en zijn veel van de traditionele conflicten vervangen door nieuwe, complexere kwesties. De behoefte aan een duidelijke internationale juridische basis voor militaire acties is nu explosiever dan ooit en zou de internationale orde in gevaar kunnen brengen als deze niet wordt gehandhaafd.
Daase heeft lage verwachtingen voor de komende NAVO-top in Den Haag en gelooft niet dat de VS zijn NAVO-verplichtingen zullen herbevestigen. Voor hem zou het een succes zijn als er tijdens de bijeenkomst geen schandaal zou uitbreken. Zijn inschatting komt ook tot uiting in de bredere discussie over de rol van de VS binnen de NAVO, die volgens hem op de lange termijn kleiner wil worden. Europa staat daarom voor de uitdaging om zijn eigen defensiecapaciteiten te versterken.
Een ander aspect dat niet mag ontbreken in de huidige discussie is de dreigende erosie van de zachte macht van de VS. Terwijl de wereldgemeenschap blijft worstelen met de gevolgen van het Amerikaanse beleid, ontstaat er een beeld dat niet alleen de betrekkingen tussen de NAVO-partners beïnvloedt, maar ook de mondiale veiligheidsarchitectuur ter discussie stelt. Daase waarschuwt dat het beleid van Trump de mondiale politieke neergang van de VS zou kunnen versnellen, die in andere delen van de wereld, met name in Moskou, nauwlettend in de gaten wordt gehouden.
Over het geheel genomen is het duidelijk dat het conflict over Iran verstrekkende gevolgen zou kunnen hebben voor de internationale betrekkingen en de stabiliteit in Europa. Het valt nog te bezien hoe de NAVO en haar leden op de ontwikkelingen zullen reageren en of zij in staat zullen zijn hun gemeenschappelijke waarden en belangen te verdedigen.