USA w autorytaryzmie: Daase ostrzega przed niebezpieczeństwem dla NATO!
24 czerwca 2025 r. badacz konfliktów Christopher Daase komentuje rolę USA i NATO w obecnych napięciach militarnych.

USA w autorytaryzmie: Daase ostrzega przed niebezpieczeństwem dla NATO!
W obliczu wysokich napięć międzynarodowych i zbliżających się spotkań NATO badacz konfliktów Christopher Daase z Frankfurtu nalega, aby bliżej przyjrzeć się międzynarodowym konsekwencjom prawnym niedawnych ataków wojskowych USA na Iran. Zdaniem Daase’a ataki te można interpretować nie tylko jako eskalację przemocy, ale także jako „dodatkowe obciążenie” dla NATO. Naukowiec twierdzi, że Europa musi poważnie zadać sobie pytanie, na ile USA faktycznie reprezentują europejskie interesy, zwłaszcza pod administracją Trumpa, którą określa jako autorytarną. Daase pilnie ostrzega przed długoterminowymi konsekwencjami wojen prewencyjnych i widzi rosnącą przepaść między wartościami Amerykanów i Europejczyków.
Jak donosi Tagesschau.de, amerykańskie ataki były wyraźnie wymierzone w irańskie obiekty nuklearne. Prezydent USA Trump i sekretarz obrony Pete Hegseth określili te operacje jako „bardzo udane” i „przytłaczający sukces”. Jednakże eksperci prawa międzynarodowego spotykają się z wyraźną krytyką: ataki nie mogą być usprawiedliwione na mocy prawa międzynarodowego, ponieważ Karta Narodów Zjednoczonych zabrania ataków wojskowych bez bezpośredniego zagrożenia. Jochen von Bernstorff, znany ekspert prawa międzynarodowego, określił amerykańskie ataki jako „wyraźnie niezgodne z prawem”. Ciekawe jest także to, że większość międzynarodowych prawników nie widzi prawa Izraela do samoobrony przed Iranem, mimo że Amerykanie często posługują się tym argumentem.
NATO i prawo międzynarodowe w centrum uwagi
Debata na temat NATO nie jest nowa. Historycznie rzecz biorąc, państwa członkowskie wielokrotnie musiały zajmować się kwestią interwencji wojskowych i ich podstaw prawnych. bpb.de opisuje wyzwania, jakie pojawiły się dla NATO od zakończenia zimnej wojny. W tym czasie warunki ramowe uległy zasadniczej zmianie, a wiele tradycyjnych konfliktów zostało zastąpionych nowymi, bardziej złożonymi kwestiami. Potrzeba jasnej międzynarodowej podstawy prawnej dla działań wojskowych jest obecnie bardziej paląca niż kiedykolwiek i może zagrozić porządkowi międzynarodowemu, jeśli nie zostanie on utrzymany.
Daase wyraża niskie oczekiwania wobec zbliżającego się szczytu NATO w Hadze i nie wierzy, że USA ponownie potwierdzą swoje zobowiązania w NATO. Dla niego byłby to sukces, gdyby na spotkaniu nie wybuchła żadna skandal. Jego ocena znajduje także odzwierciedlenie w szerszej dyskusji na temat roli USA w NATO, która jego zdaniem w dłuższej perspektywie chce zostać ograniczona. Europa stoi zatem przed wyzwaniem wzmocnienia własnych zdolności obronnych.
Kolejnym aspektem, którego nie można pominąć w bieżącej dyskusji, jest groźba erozji miękkiej siły USA. W miarę jak społeczność globalna w dalszym ciągu zmaga się z konsekwencjami polityki USA, wyłania się obraz, który nie tylko wpływa na relacje między partnerami NATO, ale także stawia pod znakiem zapytania globalną architekturę bezpieczeństwa. Daase ostrzega, że polityka Trumpa może przyspieszyć globalny upadek polityczny USA, który jest uważnie obserwowany w innych częściach świata, zwłaszcza w Moskwie.
Ogólnie rzecz biorąc, jasne jest, że konflikt wokół Iranu może mieć dalekosiężne skutki dla stosunków międzynarodowych i stabilności w Europie. Czas pokaże, jak NATO i jego członkowie zareagują na rozwój sytuacji i czy będą w stanie bronić swoich wspólnych wartości i interesów.