Essen świętuje żydowskie legendy sportu: otwiera się wystawa objazdowa!

Essen świętuje żydowskie legendy sportu: otwiera się wystawa objazdowa!

Wystawa objazdowa „Między sukcesem a prześladowaniami – żydowskie gwiazdy niemieckiego sportu do 1933 r. i później” będzie prezentowana w Grugapark Essen w dniach 21–26 lipca 2025 r. Otwarcie odbyło się dzisiaj w obecności Sylvii Löhrmann, komisarz ds. antysemityzmu i Andrei Milz, sekretarz stanu ds. sportu i wolontariatu. Wystawa w imponujący sposób ukazuje życie żydowskich sportowców, którzy zarówno świętowali sukcesy w niemieckim sporcie, jak i byli ofiarami surowych prześladowań. Celem jest upamiętnienie sportowców wykluczonych ze względu na wiarę żydowską i w ten sposób wysłanie jasnego sygnału przeciwko antysemityzmowi i wykluczeniu, jak podaje [land.nrw].

Wystawa zostanie zaprezentowana w ramach Światowych Igrzysk Uniwersyteckich FISU 2025 w Essen i buduje most pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Żydowski sport w Niemczech ma długą, choć tragiczną historię; Wielu żydowskich sportowców było dyskryminowanych i prześladowanych w czasie reżimu nazistowskiego. Tym ważniejsze jest uznanie ich wkładu w rozwój nowoczesnego sportu w Niemczech. Inicjatywę wspiera Centrum Niemieckiej Historii Sportu. V. we współpracy z instytucjami partnerskimi i DFB, Niemiecką Konfederacją Sportów Olimpijskich oraz Rządem Federalnym ds. Kultury i Mediów.

Żydowscy pionierzy sportu

Na wystawie prezentowane są liczne biografie żydowskich pionierów sportu. Należą do nich takie gwiazdy, jak Walther Bensemann, pionier piłki nożnej, Lilli Henoch, dziesięciokrotna mistrzyni Niemiec w lekkoatletyce i Julius Hirsch, narodowy piłkarz. Uhonorowani zostali także Ralph Klein, izraelski, a później niemiecki trener koszykówki oraz Helene Mayer, mistrzyni olimpijska w szermierce. Ci sportowcy są znani nie tylko ze swoich osiągnięć sportowych, ale także ze swojej walki z dyskryminacją, z którą się spotkali. „Wystawa nawiązuje do teraźniejszości” – mówi [juedische-sportstars.de], co podkreśla wagę tych tematów.

Żydowscy sportowcy nie tylko odnieśli zwycięstwa, ale także dali przykład żydowskiej tożsamości w sporcie. Żydowscy sportowcy, tacy jak Emanuel Lasker, mistrz świata w szachach i Nelly Neppach, niemiecka mistrzyni tenisa, wywarli ogromny wpływ na międzynarodowy sport. Niemniej jednak często znajdowali się w niekorzystnej sytuacji, jak na przykład Gretel Bergmann, która cztery tygodnie przed igrzyskami olimpijskimi w 1936 r. ustanowiła rekord Niemiec, ale nie pozwolono jej na udział. Takie historie ilustrują poważny wpływ antysemityzmu na niemiecki sport.

Antysemityzm w sporcie – kiedyś i dziś

Antysemityzm w sporcie nie jest zjawiskiem nowym. Już w XIX w., kiedy w niemieckich klubach sportowych działała liczna ludność żydowska, zaczęły pojawiać się tendencje antysemickie. Wydarzenia te doprowadziły nie tylko do dyskryminacji członków społeczności żydowskiej, ale także do wykluczenia wielu żydowskich sportowców ze swoich klubów. Paragraf aryjski, który wprowadzono w austriackich klubach gimnastycznych w 1901 roku, jest przykładem systematycznego wykluczania. Historyczne uprzedzenia antysemickie odcisnęły swoje piętno na sporcie do dziś, jak pokazują liczne bieżące wydarzenia. Przykładem jest wycofanie się Fethi Nourine’a i Mohameda Abdalrasoola ze sportu z Igrzysk Olimpijskich w 2021 r., aby uniknąć spotkań z izraelskimi sportowcami. Takie zdarzenia podkreślają aktualność wystawy, która nie tylko przygląda się kontekstowi historycznemu, ale także podkreśla wyzwania współczesności.

Wystawa objazdowa to krok we właściwym kierunku w walce z antysemityzmem i wykluczeniem. W dalszej perspektywie rzuci także światło na stosunki pracy żydowskich sportowców w Niemczech i przyczyni się do podniesienia świadomości. Jednakże powodzenie tych wysiłków zależy od chęci stowarzyszeń sportowych do zajęcia się tym problemem.

To nie tylko spojrzenie wstecz na zapomniane sukcesy, ale także wezwanie do aktywnego zwalczania dyskryminacji i promowania włączającej kultury sportowej.