Herdenking in Parijs: wake voor de slachtoffers van het bloedbad van 1961

Herdenking in Parijs: wake voor de slachtoffers van het bloedbad van 1961

Vrijdagavond verzamelden enkele honderden mensen zich bij de Pont Saint-Michel in Parijs om de Algerijnen te herdenken die het slachtoffer waren van een gruwelijk bloedbad op 17 oktober 1961. Deze tragische gebeurtenissen, uitgevoerd door de Franse politie tegen vreedzame Algerijnse demonstranten, blijven een pijnlijk onderdeel van het collectieve geheugen en blijven politiek explosief. Sindsdien hebben meer dan 80 organisaties, vakbonden en politieke partijen de Franse autoriteiten opgeroepen om deze staatsmisdaad officieel te erkennen, zoals de Bondy Blog meldt.

Die nacht, ruim zestig jaar geleden, werden ruim honderd Algerijnen gedood en ruim twaalfduizend demonstranten gearresteerd. De demonstratie was gericht tegen een racistische avondklok die door de toenmalige regering was opgelegd. Fatima Besseghir, dochter van een van de demonstranten, gaf een aangrijpend verslag van de martelingen die haar vader op het Château de Vincennes onderging. Deze persoonlijke verhalen onthullen de diepe littekens die dit hoofdstuk van de Franse geschiedenis heeft achtergelaten.

Herdenking en eisen

Het herdenkingsevenement, dat plaatsvond op 17 oktober 2025, had tot doel de slachtoffers van racistisch en koloniaal geweld door de Franse staat te eren. De bijeenkomst werd bijgewoond door talrijke supporters, waaronder de Grote Moskee van Parijs, die ook een herdenkingsevenement organiseerde. Chems-Eddine Hafiz, de rector van de moskee, benadrukte de noodzaak om 17 oktober te erkennen voor verzoening tussen het Franse en Algerijnse volk. In deze context wordt herhaalde oproepen gedaan om toegang tot de archieven van de Algerijnse oorlog mogelijk te maken en het koloniale verleden eerlijk te onderwijzen, zoals ook te lezen is op de website van Survie.

Een andere centrale zorg van de organisatoren was de vraag naar een nationaal museum in Frankrijk dat de geschiedenis van het kolonialisme uitvoerig zou onderzoeken. In het licht van het kolonialisme is het essentieel om zelfbeschikking en de stem van de getroffenen op de voorgrond te plaatsen. Samia Messaoudi, een centrale figuur in de herinneringscultuur, benadrukte ook hoe belangrijk het was om in 1990 haar organisatie “Au nom de la mémoire” op te richten om de herinnering aan het bloedbad levend te houden.

Kritiek en erkenning

Maar de discussie over de kwalificatie van 17 oktober 1961 als staatsmisdaad blijft politiek gevoelig en controversieel. Politicoloog Olivier Le Cour Grandmaison wees op de verantwoordelijkheid van Maurice Papon, de toenmalige politieprefect van Parijs, die verantwoordelijk werd gehouden voor de bloedbaden. Emmanuel Macron omschreef de daden als “onvergeeflijke misdaden” in 2021, maar de officiële koers van de regering blijft ambivalent. Een resolutie waarin het bloedbad werd erkend, werd in februari 2024 geïntroduceerd door parlementslid Sabrina Sebaihi en aangenomen door de Nationale Vergadering, maar werd sterk gewijzigd.

Deze ontwikkelingen staan ​​in de context van een breder debat over koloniaal geweld, dat zich niet beperkt tot het verleden, maar ook actuele maatschappelijke vragen oproept. Historische gebeurtenissen zoals de protesten in Algerije in 1945 en de brutale reacties van de Franse regering tijdens de dekolonisatie hebben aangetoond dat geweld een centraal onderdeel was van de koloniale praktijk en dat dit helaas vandaag de dag nog steeds gevolgen heeft, zoals het Federaal Agentschap voor Burgereducatie opmerkt.

Historici en berichtgeving in de media na de bloedbaden waren vaak misleidend en ondersteunden de officiële versie van de gebeurtenissen. Choreograaf Mehdi Slimani heeft dit belangrijke hoofdstuk in beeld gebracht met een stuk dat sinds de première in 2011 goed is ontvangen. Het herdenkingsevenement en de voortdurende vraag naar erkenning en gerechtigheid zijn cruciale stappen in de richting van een genezende herinneringscultuur die niet alleen het vergeten bevordert, maar ook een actieve betrokkenheid bij het koloniale verleden bevordert.